نگاهی به نقد خودپالایشی عرفا و بیالتزامی به شرع

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 290

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADFA-9-1_001

تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

یکی از مسائلی که در عرفان اسلامی، چالش­های فراوانی به همراه داشته و بهانه توجیه کینه­توزی مخالفان با تعالیم صوفیانه شده است، مسئله «بی­التزامی به شریعت» است که به دلیل غفلت مدعیان، بهعنوان جواز عارف واصل در مقیدنبودن به انجام عبادات تعبیر شده است. منتقدان و مفسران، آرای چندگانه­ای درباره بی­التزامی عرفا به شرع ارائه داده­اند، اغلب مشایخ بزرگ نیز در دوره­های مختلف، انتقادهای بسیاری بر دیگر صوفیان وارد کرده­اند که بنا بر نوع دیدگاه ناقد و محیط اجتماعی و زمان فرق می­کند. تامل در اندیشه­های نقادانه خود عرفا در این زمینه که با تجارب عرفانی همراه است و همچنین تحلیل آنها، می­تواند پرده از حقیقت بردارد. نگاهی گذرا به کلام و رفتار بزرگان عرفان، نمایانگر توجه آنها به ظاهر و باطن دین و اهداف والای آن و پرهیز از هرگونه قشری­گری دینی است. هرچند پژوهشهای پراکنده­ای در تبیین این موضوع صورت گرفته است، اما اهمیت آن و توجه به آسیب­شناسی در مسائل متنازع­فیه، ما را وادار میکند که نگاه خود عرفا را هم بر این مسئله واکاوی کنیم. در این نوشته، عقاید و بیانات عارفان و پژوهشگران اندیشه عرفانی و خودپالایشی عرفا در این زمینه بررسی میشود و توجیهات معرفتی در بی­التزامی به شرع نیز موردتوجه قرار می­گیرد. فرضیه ما بر این مبنا استوار است که بی­التزامی به شریعت، حاصل عملکرد مدعیان تصوف بوده است و در انتساب آن به مشایخ بزرگ می­توان تردید کرد.

نویسندگان

نجف جوکار

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

حسین زنده بودی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمۀ مهدی الهی قمشه ای، تهران، اسوه،1370 ...
  • آقانوری، علی (1387)، عارفان مسلمان و شریعت اسلام، قم، دانشگاه ...
  • آملی، سید حیدر (1386)، جامع الاسرار و منبع الانوار، تصحیح ...
  • یحیی، تهران، علمی و فرهنگی ...
  • ابن سینا (1403)، الاشارات و التنبیهات، تهران، دفتر نشر کتاب ...
  • ابن عربی، محمد بن علی (1388)، فتوحات مکیّه، ترجمة محمّد ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرّم (1990)، لسان العرب، بیروت، دارالصادر ...
  • ابوهلال عسکری (1353)، الفروق اللغویة، قاهره، دار العلم و الثقافة ...
  • اصغری، مریم (1394)، «بررسی و تحقیق در مورد اسقاط تکلیف...»، ...
  • افراسیابی، غلامرضا (1372)، سلطان العشّاق، شیراز، دانشگاه شیراز ...
  • انصاری، خواجه عبدالله (1376)، منازل السایرین، به کوشش علی شیروانی، ...
  • (1356)، طبقات الصوفیّه، تهران، طوس ...
  • بقلی شیرازی، شیخ روزبهان (1381)، غلطات السالکین، به کوشش جواد ...
  • (1360)، شرح شطحیّات، تهران، انجمن ایران­شناسی فرانسه در تهران ...
  • جامی، عبدالرحمان (1366)، نفحات الانس، به کوشش مهدی توحیدی، تهران، ...
  • حرّانی، حسن (1363)، تحف العقول عن آل رسول، تصحیح علی­اکبر ...
  • (1390)، جستجو در تصوّف ایران، تهران، امیرکبیر ...
  • دیلمی، ابوالحسن(1363)، سیرت شیخ کبیر ابوعبدالله ابن خفیف شیرازی، ترجمۀ ...
  • زنده­بودی، حسین (1383)، فرهنگ، ادب و گویش تنگسیری، بوشهر، انتشارات ...
  • سراج طوسى، ابونصر (1382)، اللمع فى التصوّف، تصحیح و تحشیه ...
  • شریف رضی، محمّد بن حسین(1379)، نهج البلاغۀ علی بن ابی ...
  • شعرانی، عبدالوهاب (1418)، الیواقیت و الجواهر فی بیان العقاید الاکابر، ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1366)، کسر اصنام الجاهلیه، ترجمۀ ...
  • طوسی، محمد بن حسن (1388)، امالی شیخ طوسی، ترجمة صادق ...
  • عبداللهی، محمدعلی (1384)، «طبقه بندی افعال زبانی در فلسفۀ تحلیلی ...
  • عطّار، فریدالدین محمّد (1386)، مصیبت­نامه، تصحیح محمّدرضا شفیعی­کدکنی، تهران، سخن ...
  • عین­القضاة همدانی (1386)، تمهیدات، با مقدّمه، تصحیح و تعلیق عفیف ...
  • (1362)، نامه‌ها، به‌ کوشش‌ علینقی‌ منزوی‌ و عفیف‌ عسیران‌، تهران، ...
  • (1374)، کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیوجم، تهران، علمی و ...
  • فرغانی، سعدالدین (1398ق)، مشارق الدراری، مقدّمه و تعلیق جلال آشتیانی، ...
  • قشیری، ابوالقاسم (1374)، رسالة قشیریّه، ترجمة ابوعلی حسن بن احمد ...
  • لاهیجی، شیخ­ محمّد (1374)، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ...
  • محقق داماد، سیدمصطفی (1367)، «اباحه»، دایرة­المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز ...
  • سراج منیر، سال چهارم، ش13، 87-104. ...
  • (1380)، «اسقاط تکلیف در عرفان اسلامی»، دانشکده ادبیّات و علوم ...
  • مولوی، جلال­الدین محمّد (1370). مثنوی معنوی، به اهتمام رینولد الین ...
  • میرصادقی، جمال (1377)، واژه نامة هنر داستان­نویسی، تهران، مهناز ...
  • هجویری، ابوالحسن علی (1375)، کشف المحجوب، تصحیح ژوکوفسکی و مقدّمة ...
  • یثربی، سید یحیی (1384)، «جایگاه شریعت در قلمرو عرفان»، کتاب ...
  • یوسف­پور، محمّدکاظم (1380)، نقد صوفی، تهران، روزنه ...
  • نمایش کامل مراجع