مرجع صالح و نحوه رسیدگی به شکایت از دستور اجرای اسناد لازمالاجرا و عملیات اجرایی ثبت

یکی از امتیازات برخی از اسناد رسمی لازمالاجرابودن آنهاست که در پارهای از موارد بنا به مصالحی، قانون این امتیاز را به اسناد عادی هم تسری داد. ذینفع اسناد مزبور میتواند مستقیما حسب مورد پس از مراجعه به دفترخانه تنظیمکننده سند یا اداره ثبت با صدور اجرائیه (دستور اجرا)، عملیات اجرایی را از طریق اداره ثبت تعقیب نماید. شناسایی مرجع صالح برای رسیدگی به شکایت از اقدامات دوگانه فوق و نحوه رسیدگی به آن، ازجمله موضوعات بحثانگیز در حقوق ثبت و رویه قضایی به شمار میآید؛ برای نمونه در پاسخ به این پرسش مهم که آیا شکایت از «عملیات اجرایی» در همه موارد در صلاحیت رئیس اداره ثبت محل است، اختلافنظر دیده میشود. در این مقاله از یکسو، پاسخ مرسوم به این پرسش مورد نقد قرار خواهد گرفت و از سوی دیگر، نظر به مواد مختلف قانونی و آرای دیوان عالی کشور و شورای عالی ثبت، با اثبات ضرورت تفکیک مصادیق مختلف شکایت از عملیات اجرایی، مرجع صالح در رسیدگی به شکایات مورد بحث به همراه نحوه رسیدگی به آن تبیین میشود. تحقیق پیشرو نشان میدهد که رسیدگی به اعتراض در خصوص عملیات اجرایی در مواردی که صرفا یک اظهار حق و فاقد جنبه قضایی است در صلاحیت رئیس ثبت محل و در صورت ضرورت رسیدگی قضایی، در صلاحیت دادگاه قرار دارد.

کلیدواژه ها:

سند لازمالاجرا ، دستور اجرا ، عملیات اجرایی ، شکایت ، اظهار حق ، ترافع