روششناسی حل مسائل اخلاق زیستی در نظام فقهی ـ حقوقی اسلام

چکیده روششناسی اخلاق زیستی اسلامی عهدهدار تبیین منطق و چارچوب استخراج قواعد رفتاری حوزه زیستی است. این منطق و چارچوب که متناسب با ارادهگرایی حکیمانه است، در موارد ذیل به کار میآید: شناخت مسئله، موضوع و رجوع به منابع و ادله معتبر. در این نوشتار، روششناسی اخلاق زیستی اسلامی، در سه بخش ساماندهی شده است؛ «روش شناسایی حل مسئله»، «موضوعشناسی» و «حکمشناسی». در بخش مسئلهشناسی مشخص خواهد شد «شناخت مسئله» با توجه به شرایط محیطی به ویژه مبانی فکری محیط شکلگیری، با «حل مسئله» متفاوت است. محقق هنگام مواجهه با هر مسئله باید مشخص سازد از اساس مسئلهای وجود دارد یا وجود مسئله، توهم شده یا مختص محیط دیگری بوده است؛ بر فرض وجود، سنخ آن چیست؛ تا در مراحل بعد بتوان روشن ساخت با توجه به سنخ مسئله، روششناسی پاسخ به آن چیست. در بخش حکمشناسی نیز، سنخ قواعد مورد نیاز در این حوزه بر اساس سنخ مسائل آن تبیین شده است؛ از جمله: مصالح معتبر، سیاستها و قواعد کلی.  

کلیدواژه ها:

Keywords: methodology ، bioethics ، rational command theory ، problem-solving ، rule inferring. ، واژگان کلیدی: روش شناسی ، اخلاق زیستی ، مسئله شناسی ، موضوع شناسی ، حکم شناسی.