طرح مهار و دفع سیلاب منطقه ی پارس جنوبی

منطقه ی ویژه اقتصادی انرژی پارس، به عنوان یکی از بزرگترین قطب های انرژی جهان در بخش جنوب شرقی استانبوشهر قرار گرفته است. هدف اصلی این مجموعه بهره برداری از میدان گازی پارس جنوبی است که با ظرفیت تقریبی ۵۰۰میلیارد فوت مکعب (معادل ۶/۸ درصد کل گاز جهان) به طور مشترک در اختیار دو کشور ایران و قطر قرار دارد و به عنوانبزرگترین میدان گازی جهان شناخته می شود. مجموعه عظیم انرژی و پتروشیمی پارس جنوبی، با مساحت ۳۰ هزار هکتاردر چارچوب دو سایت اصلی پارس ۱ و پارس ۲ شکل گرفته است و این سایت ها در باریکه هایی محصور میان یک رشته کوهمرتفع و دریا واقع شده اند. بارش های شدید و شیب تند این رشته کوه، از ناحیه ۷۰ زیرحوزه با مساحت تقریبی ۱۲۷ هزارهکتار باعث ایجاد سیلاب های ویرانگری است که همواره تاسیسات صنعتی گران بها و ارزشمند پالایشگاهی و پتروشیمی راتهدید می کنند. به منظور حفاظت از این سرمایه های ملی و تضمین بهره برداری بلندمدت از این مجموعه عظیم، طی بیشاز بیست سال، سامانه ای گسترده و منسجم با هدف مهار و دفع سیلاب در دست طراحی و اجرا قرار دارد و بخش هایعمده ی آن نیز به بهره برداری رسیده که طی سال های اخیر علیرغم وقوع سیلاب های مخرب، به طور قابل توجهی در دفعو مهار سیلاب محدوده طرح موفق بوده است. اجزای اصلی سامانه مهار و دفع سیلاب پارس جنوبی را می توان به طور کلیمشتمل بر ۲۱ سد، ۸۰ کانال انتقال آب با طول تقریبی ۸۵ کیلومتر، خاکریزهای حفاظتی با طول تقریبی ۲۱ کیلومتر و۱۹۰ زیرآبگذر دانست که ظرفیت مهار و نیز انتقال سیلاب هایی با مجموع ۱۰ هزار متر مکعب بر ثانیه (دوره بازگشت ۵۰۰سال) را دارا می باشند. در این مقاله سعی بر آن است تا ضمن ارائه مشخصات کلی سیلاب خیزی منطقه، به معرفی اجزایسامانه طرح مهار و دفع سیلاب پارس جنوبی و بخشی از ویژگی های این سامانه پرداخته شود، این موضوع از آنجا اهمیتویژه می یابد که کشور ایران، همواره در معرض سیلاب های مخرب قرار دارد و در سال های اخیر تحت تاثیر پدیده هاییهمچون تغییر اقلیم، الگوی بارش نیز تغییر پیدا کرده است و حتی شاهد وقوع سیلاب های شدیدتری هستیم که ضرورتمطالعه و اجرای سامانه های مهار سیلاب را بیش از پیش نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

سامانه های مهار سیلاب ، سد ، کانال