تغییرات ارتباطات عملکردی قشر حدقه ای پیشانی مغز در اختلال بی خوابی مزمن

هدف: اختلال بیخوابی مزمن، به عنوان یکی از شایعترین اختلالات روان­پزشکی، تاکنون مکانیسم عصبی آن کاملا شناخته نشده است. برخی از مطالعات جدید بر نقش قشر حدقهای پیشانی در اختلال بیخوابی مزمن تاکید کردهاند، اما تاکنون ارتباط عملکردی این منطقه با دیگر نواحی مغز بررسی نشده است. روش: این مطالعه تحلیلی و مورد- شاهدی با روش تصویربرداری مغناطیسی رزونانس عملکردی (fMRI) در حالت استراحت انجام شده است. با روش نمونهگیری در دسترس، ۴۲ فرد مبتلا به این اختلال از کلینیک خواب دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و ۵۲ مورد سالم در این مطالعه وارد شدند. همچنین، پلی سومنوگرافی شبانه و پرسشنامه شاخص کیفیت خواب پیتسبورگ از آنها گرفته شد. ارتباط عملکردی قشر حدقهای پیشانی با تمام واکسلهای مغز در دو گروه بیمار و سالم محاسبه و مقایسه گردید. یافتهها: نتایج نشان داد که در بیماران مبتلا به اختلال بی­خوابی مزمن در مقایسه با گروه سالم، ارتباط عملکردی درونزاد این قشرکاهش و با شکنج پایینی چپ قشر پیشانی، قشر جلویی اپرکالم راست، اینسولا راست و شکنج گیجگاهی میانی چپ کاهش یافته، و همچنین ارتباط عملکردی این قشر با شکنج پیش مرکزی افزایش یافته است  (۰۵/۰>p اصلاح­شده برای مقایسههای مکرر). تغییرات ارتباطات عملکردی مذکور نیز با کیفیت خواب رابطه معنیداری دارد. نتیجهگیری: یافتههای این مطالعه حاکی از ارتباط عملکردی مختل قشر حدقهای پیشانی با دیگر نواحی مغز و ارتباط آن با شاخصهای کیفیت خواب است که میتواند تبیینکننده بخش مهمی از آسیبشناسی عصبی این اختلال باشد.

کلیدواژه ها:

اختلال بیخوابی مزمن ، ارتباط عملکردی ، تصویربرداری مغزی ، قشر حدقهای پیشانی