بازتاب مفهوم خاطره جمعی در تاریخنگاری معماری

امروزه مطالعات میان رشتهای جایگاه مهمی در ادبیات مطالعات معماری یافتهاست. یکی از مفاهیم جدید مطرح شده در حوزه تاریخنگاری و علوم اجتماعی «خاطره جمعی» است. خاطراتجمعی وقایع و رویدادهایی است که توسط افراد در یک چارچوب اجتماعی و در تعامل با گروه، تجربه شده است. خاطره جمعی به مسئله هویت و تعلق اجتماعی گره خورده و با مفهوم مکان همپیوند است. هدف این پژوهش شناخت وجوه مختلف مفهوم خاطره جمعی و نسبت آن با حوزههای مختلف مطالعات معماری و بررسی امکان و کیفیت بهرهگیری از این مفهوم در تاریخنگاری معماری است. برایناساس، متون مختلف با روش تفسیری مطالعه اکتشافی شده و با استدلال منطقی، روابطی میان این مفهوم و حوزههای مطالعاتی مختلف ارائه شده است. از این مفهوم میتوان در نحلههای مختلف مطالعات معماری نظیر مطالعه درباره بناهای مذهبی، تدابیر ایجاد خاطرات در مکانها، طراحی فضاهای یادمانی و مطالعه درباره طراحی فضاهای شهری بهره برد. نسبت این مفهوم و معماری را میتوان از مسیر منابعی چون منابع نوشتاری، منابع تصویری و منابع شفاهی جستجو کرد و خاطراتجمعی را چون بعد مهم و ارزشمندی از مکان و آثار معماری مطالعه کرد. از مفهوم خاطره جمعی میتوان در مطالعه موضوعاتی چون هویت و احساس تعلق در شهرها بهره برد. همچنین با رجوع به خاطراتجمعی میتوان شناخت بهتری از سیاق پدید آمدن و ماندگاری بعضی از آثار معماری و به خصوص بناهای یادمانی به دست آورد. بناهای مذهبی و فضاهای عمومی دیگر در شهرها، محل شکلگیری و محمل ماندگاری بسیاری از خاطراتجمعی هستند و میتوان از مسیر مطالعه خاطراتجمعی وجوه بیشتری از بستر آفرینش و ادامه حیات آن ها را فهمید و تصور کاملتری از معماری این فضاها به دست آورد.

کلیدواژه ها:

Collective Memory ، Architectural Studies ، Place ، Identity ، Belonging Sense ، خاطره جمعی ، مطالعات معماری ، مکان ، هویت و احساس تعلق