ارزیابی عوامل برداشت غیرمجاز از منابع آب زیرزمینی و بررسی راهکارهای مناسب جهت تعادل بخشی و حفظ منابع آب

امروزه منابع آب زیرزمینی و مدیریت آن جز لاینفکی از زندگی روزمره ما به شمار می آید که در صورت استفاده نادرست و عدم مدیریت شایسته و خردمندانه میتواند ضربات سنگین و جبرانناپذیری بر پیکره حیات و آینده نسل بشر وارد نماید. در حال حاضر و علی رغم وضع قوانین مختلف، به دلایل گوناگونی نظیر سومدیریت، خشکسالی، مشکلات اقتصادی و اشتغال در کنار پیشرفت تکنولوژی و ابزارآلات، حفر چاه غیرمجاز و برداشت از منابع آب زیرزمینی به شدت گسترش یافته است. عملی که با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک کشورمان، میتواند در میانمدت آثار زیانبار فراوانی بر سفره های آب زیرزمینی و حتی زندگی روزمره ما داشته باشد. هدف ما از این پژوهش، شناسایی و ارزیابی عوامل مختلف برداشت غیرمجاز منابع آب زیرزمینی و تعیین مهمترین و تاثیرگذارترین آنها از دیدگاه کارشناسان و افراد مرتبط با بحث مدیریت منابع آب بوده تا بتوان به چشم انداز روشن تر و بهتری در این حوزه دست یافت. همچنین در پایان نیز بتوانیم راهکارها و اقدامات مناسبی را جهت حفظ و تعادل بخشی این منبع ارزشمند و حیاتی ارائه نماییم. نتایج و ارزیابی ها حاکی از آن است که با وجود قوانین مختلف و گوناگون، سومدیریت و قوانین نه چندان کاربردی در کنار بحرانهای آبی موجود و کمبود منابع آبی لازم در عصر حاضر، در این رابطه بیشترین تاثیر را داشتهاند. درهمین راستا و در دولت یازدهم، وزارت نیرو در شهریور سال ۱۳۹۳ طی جلسه شورای عالی آب مصوبه ای تحت عنوان طرح احیا و تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی کشور تصویب نمود. در این پژوهش قصد داریم به بررسی و ارزیابی این طرح مهم نیز بپردازیم. فعالیت و رفع نقایص در این حوزه میتواند تا حد زیادی از معضلات و پیامدهای نامطلوب برداشت بیش از حد و غیرمجاز از منابع آبی جلوگیری نماید.

کلیدواژه ها:

مدیریت منابع آب ، منابع آب زیرزمینی ، برداشت غیرمجاز ، احیا و تعادل بخشی ، حفظ منابع آب.