میرزا ملکم خان و اندیشه ی روش
محل انتشار: دوفصلنامه غرب شناسی بنیادی، دوره: 10، شماره: 2
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 261
فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_OCCIDE-10-2_008
تاریخ نمایه سازی: 7 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
این مقاله درپی توجیه این ادعا است که آنچه در نوشته های میرزا ملکم خان درچارچوب تمایز عقل علمی از عقل طبیعی طرح می شود، نشانگر توجه وی به جایگاه محوری اندیشه ی روش در شکل گیری عقلانیت علمی و همچنین، ایده ای مرکزی در کلیت اندیشه ی اوست؛ ایده ای که می توان براساس آن، جوانب گوناگون فکر وی را به هم پیوست و آن را به نحوی سازمند، صورت بندی و خوانش کرد. همچنین ادعا می شود براساس این صورت بندی، می توان به دریافتی روشن از رویکرد وی به مسایل دوران پرآشوب پیش از مشروطیت رسید. از آنجا که ملکم خان علت العلل ترقی و آبادانی فرنگستان را در پیروی از اصول عقل علمی می داند و هدف اش نیز ارائه ی برنامه ای برای آبادانی و ترقی ایران است، رویکرد وی به چالش ایران را باید رویکردی راهبردی درنظر گرفت. وی در قامت استراتژیستی می اندیشد که راهبردی بی سابقه برای نفی استعمار قریب الوقوع، در سر دارد. رویکرد این نوشتار آن است تا داوری درباره ی تفکر ملکم خان، نه براساس ویژگیهای شخصیتی، رفتارهای اجتماعی یا حتی انگیزه خوانی وی بلکه براساس تحلیل و تفسیر ساختاری چندین نوشته ی برگزیده از دوره های گوناگون زندگی وی انجام پذیرد تا ازین راه روشن شود، مفهوم محوری در اندیشه ی وی چیست (روش)، چرا چنین باوری دارد (عقل علمی مبنای تمامی ترقی های فرنگیان است) و چگونه آن را می پروراند (راهبردی).
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمدتقی طباطبائی
استادیار گروه فلسفه دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :