نسبت ساختار اجتماعی شهری ایرانی با انعکاس درونمایه مظلومیت در متون تعزیه
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 197
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_SCART-2-1_004
تاریخ نمایه سازی: 5 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
نمایش آیینی تعزیه، فراورده مقطعی خاص از تاریخ سیاسی اجتماعی کشور ایران است. اگرچه که شکل نهایی تعزیه در دوره حاکمیت قاجار، رخ نمود، اما زمینههای شکلگیری عناصر و ملزومات آن را در دوره صفویه میتوان جستجو کرد. مقطعی که برای اولین بار، ایران به آستانه مقیاسهای اجتماعی کشوری، از قبیل حکومت سیاسی متمرکز، مناسبات شهرنشینی و یکپارچگی ایدئولوژیک و نظامی، نزدیک میشود. جامعهشناسی ساختارگرای هنر، از آنجا که شکلگیری اشکال هنری را حلقهای از زنجیره به هم پیوسته کارکردهای اجتماعی تلقی میکند، اجازه این تعبیر را میدهد که این تحولات اجتماعی، در شکلگیری ساختاری و مضمونی تعزیه، دخالت مستقیم داشتهاند. بنابراین هریک از طرحواره های ایدئولوژیک انعکاس یافته در تعزیه، می تواند بخشی از واقعیتهای جامعه شناختی ایران را تبیین کند. در میان این عناصر،" شکوه از دست ظالم و اظهار مظلومیت" به عنوان یکی از بازتاب های مهم روانشناسی فرهنگی ایران، در متون تعزیه، به چشم میخورد. پرسش پژوهش حاضر این است که آیا زیرساختهای اجتماعی شهری در ایران، به عنوان زمینه مولد تعزیه، در تجلی درونمایه "مظلومیت قهرمان" در متون تعزیه موثر بودهاند؟ رویکرد این تحقیق، توصیفی- تحلیلی و نتیجه اولیه مبین این است که تمرکز حاکمیت سیاسی و مذهبی و نظام هرمی قدرت در ایران، مولد روحیه مظلومیت و میل به ظاهر شدن در مقام قربانی است؛ این منش فرهنگی تعمیم یافته، در نمایش تعزیه به صورت بیان ترحم نسبت به قهرمان مظلوم، نفرت از دشمن ظالم، و شکایتمندی از چرخه ی تقدیر ، متجلی میشود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مرضیه برزوئیان
دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
محمدرضا خاکی
دانشیار کارگردانی و بازیگری، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :