بررسی رابطه علیت کوتاه‌مدت و بلندمدت میان حمل‌ونقل هوایی و رشد اقتصادی(مطالعه موردی: استان‌های ایران)

فعالیت‌های حمل‌ونقل و خدمات وابسته به آن را می‌توان ارتباط‌ دهنده تمامی بخش‌ها و رشته فعالیت‌های اقتصادی به یکدیگر در نظر گرفت و آن را یکی از عوامل مؤثر بر تحول اقتصاد کشور دانست. با توجه به جایگاه بخش حمل‌ونقل در اقتصاد، هدف از این مطالعه بررسی رابطه علیت کوتاه و بلندمدت میان متغیرهای حمل‌ونقل هوایی و رشد اقتصادی در استان‌های ایران می­باشد. در این راستا متغیرهای حجم بار جابجا شده از طریق ناوگان حمل‌ونقل هوایی و تعداد مسافرین آن، به‌عنوان نماینده بخش حمل‌ونقل در نظر گرفته‌شده است. بدین منظور با استفاده از داده‌های ترکیبی  طی سال‌های 1384-1396 و رویکردهای همجمعی، روش حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS )، مدل الگوی تصحیح خطای برداری(VECM) و روش علیت گرنجر به بررسی روابط علیت بلندمدت و کوتاه‌مدت میان متغیرهای مذکور پرداخته­شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که در کوتاه­مدت رابطه علیت گرنجرِ معنی­داری میان متغیرهای مذکور وجود ندارد ولیکن با توجه به خروجی مدل DOLSدر بلندمدت میزان تأثیرگذاریمثبت متغیر تعداد مسافر بر رشد اقتصادی بیشتر از حجم بار است. در این مطالعه همچنین جزء تصحیح خطا که بیانگر سرعت تعدیل کوتاه‌مدت به سمت تعادل بلندمدت می­باشد، مورد ارزیابی قرارگرفته است. برآوردها  نشان می‌دهد رابطه علیت گرنجرِ یک‌طرفه از حجم بارِ جابجا شده به سمت رشد اقتصادی وجود دارد. همچنین، این رابطه برای متغیر تعداد مسافر و رشد اقتصادی، یک‌سویه و از سمت متغیر تعداد مسافر به رشد اقتصادی است.

کلیدواژه ها:

تحلیل علیت ، حمل‌ونقل هوایی ، رشد اقتصادی ، مدل VECM ، مدل DOLS