ارائه مدل آینده پژوهانۀ مدیریت پایدار منابع آب مبتنی بر رویکرد برنامه ریزی سناریو محور (مورد کاوی: استان گلستان)

منابع آب همواره در طول تاریخ کانون شکل گیری تمدن ها بوده و جوامع بشری ابتدا به ساکن حول محور این منابع ایجاد شده اند. لذا صیانت از منابع آبی برای نسل های آینده و بهره برداری اصولی صحیح از آنها، اهمیت بسیاری در پایداری و توسعه تمدن ها و کشورها دارد، تا جایی که اغلب صاحبنظران، جنگ های قرن 21 را جنگ بر سر منابع آب شیرین و سالم می دانند. امروزه و با افزایش چشمگیر عدم قطعیت های محیطی، روش های سنتی برنامه ریزی کارآیی خود را از دست داده اند. برنامه ریزی سناریو یکی از ابزارهای آینده نگاری است که به منظور مواجهه با عدم قطعیت ها در برنامه ریزی و در دوران جنگ سرد، ایجاد شده و توسعه یافته است. در این روش، برخلاف روش های برنامه ریزی سنتی، آینده امتداد روندهای گذشته در نظر گرفته نمی شود بلکه نیروهای عمدۀ محیطی هستند که وضعیت آیندۀ یک سیستم را نشان می دهند و این نیروها نیز با ید از عدم قطعیت زیادی برخوردار باشند تا بتوان آنها را موضوع فرآیند برنامه ریزی سناریو دانست. در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از فرآیند برنامه ریزی سنار یو مبتنی بر نظرات کارشناسان حوزۀ آب و مدیریت راهبردی، پیشرانه های عمدۀ شکل دهنده به وضعیت آیندۀ منابع آب در استان گلستان، شناسایی شده و ضمن تعیین پیشرانه های بحرانی و کلیدی، سناریوهای مطلوب، میانه و نامطلوب در وضعیت آتی منابع آبی این منطقه تدوین گردیده و در انتها نیز راهبردها و راهکارهایی جهت مدیریت پایدار منابع آب ارائه شود.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی سناریو ، آینده پژوهی ، مدیریت منابع آب ، نیروهای پیشرانه