نقد و بررسی تصحیح حدیقةالحقیقه به‌اهتمام محمدجعفر یاحقی و سیّد مهدی زرقانی

جایگاه والای حدیقةالحقیقه در ادب فارسی موجب شده‌ است تا پژوهش‌های فراوانی دربارة آن انجام گیرد؛ با وجودِ این، مسائلی مانندِ پیچیدگی‌های زبانی، کاربرد اصطلاحات سایرِ دانش‌ها، کهنگی زبان، اشارات تاریخی و مذهبی و ساختار نامنظمِ منظومه موجب شده‌ است گرهِ پاره‌ای از ابهاماتِ این اثر ناگشوده باقی بماند. در این میان نباید از نبودِ یک تصحیحِ مطلوب از حدیقه غافل بود؛ تصحیحی که می‌تواند با در نظر گرفتنِ تمام ساحت‌های این کتاب و هندسة ذهنی سنایی، نزدیک‌ترین متن به متنِ زمان او را در اختیارِ جامعة ادبی قرار دهد. این مسئله‌ای ‌است که توجه پژوهشگران معاصر زبان فارسی را به خود جلب کرده‌ است و از همین روست که در سدة اخیر، پژوهش‌های چشمگیری در حوزة تصحیح یا شرح مشکلاتِ این منظومه انجام گرفته ‌است. در این پژوهش که به شیوة توصیفی‌تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام می‌گیرد، جدیدترین تصحیحِ حدیقه بررسی و کاستی‌های آن برجسته خواهد شد. بایستگیِ پرداختن به سنایی و آثار او در ادب فارسی و همچنین اهمیت نقد و بررسیِ تصحیح‌های انجام‌گرفته از ضرورت‌های این پژوهش است. به نظر می‌رسد در تصحیحِ یاحقی و زرقانی، اتّخاذِ شیوة تصحیح به‌صورت نسخة اساس و همچنین انتخاب نسخة منچستر به‌عنوان نسخة اساس، موجبِ راه‌یافتنِ کاستی‌هایی در متن مصحَّح شده‌ است که در این پژوهش، در چهار قالب کلی به آنها پرداخته خواهد شد. افزون‌بر این، مفهوم برخی از واژگان، عبارات، تعابیر و ابیات حدیقةالحقیقه نیز مشخص خواهد شد.

کلیدواژه ها:

سنایی غزنوی ، تصحیح حدیقةالحقیقه ، نقد و بررسی حدیقةالحقیقه ، محمدجعفر یاحقی ، سید مهدی زرقانی