نقش قاعده هشدار در مسئولیت مدنی

بی شک یکی از قواعد بسیار مهم و پرکاربرد در قلمروي فقه و حقوق »قاعده ي تحذیر یا هشدار« می باشد. به موجب این قاعده هر کس قبل از اقدام به عملیات خطرناك و مهلک به سایرین هشدار دهد، (در صورت وجود شرایط لازم) معاف از مسئولیت مدنی و کیفري خواهد بود.به موجب این قاعده، هر کس قبل از اقدام به هرگونه عملیات خطرآفرین، به افراد در معرض خطر هشدار و آگاهی لازم جهت گریز از منطقه خطر را بدهد، در صورت بیتوجهی هشدار گیرنده و ورود خسارت به وي، هشداردهنده معاف از مسئولیت مدنی و کیفري خواهد بود (قدر اعذر من حذر). منابع قاعده هشدار عبارتند از؛ کتاب، سنت، شهرت و بناي عقلاء و عرف که میتوان مهمترین آن را بناي عقلا برشمرد. در میان مبانی مطروحه در رافعیت ضمان از عامل زیان میتوان قطع رابطه استناد عرفی را مبناي عدم مسئولیت هشداردهنده (عامل زیان) برشمرد. تناسب هشدار با خطر، قانونی و روا بودن فعل هشداردهنده، تقدم هشدار بر ضرر، امکان درك و ترك خطر، شرایط قاعده هشدار را تشکیل میدهند؛ افزون بر شروط یادشده هشدار نباید به گونهاي باشد که موجب حد و مرز فضاي عمومی جامعه و مخالف اصل 40 قانون اساسی باشد.

کلیدواژه ها:

مسئولیت مدنی ، قاعده هشدار ، عامل زیان ، خطر.