آشنایی با صندوق‌های سرمایه­‌گذاری خطرپذیر

سرمایه گذاری در فعالیتهای نوین، بویژه فعالیتهای فناورانه به معنای ورود به عرصه هایی است که برای عموم ناشناخته است. حتی در بسیاری از موارد افراد نوآور نیز از به نتیجه رسیدن طرحهای خود مطمئن نیستند. این موضوع سبب می شود تا ریسک این قبیل فعالیتها افزایش یابد. به همین دلیل بانکها و نهادهای تامین کننده منابع مالی تمایلی ندارند به این عرصه ها ورود پیدا کنند. با این حال بازدهی این فعالیتها در صورت موفقیت چنان بالا است که سبب شده است در دنیای صنعتی و پیشرفته بویژه در آمریکا بخش خصوصی بعد از جنگ جهانی دوم به صورت خودجوش وارد این عرصه شود و فعالیتهای پرریسک و در عین حال پربازده مرتبط با علم و فناوری را تامین مالی نماید. کشورهای درحال توسعه نیز در این زمینه فعالیتهای موفقی داشته اند، بویژه هند و چین را باید از جمله کشورهای موفق در سرمایه گذاری خطرپذیر دانست. در کشور ما هنوز این شیوه تامین مالی جایگاه بایسته ای پیدا نکرده است. دولت در این زمینه می تواند از دو الگو استفاده کند:تشکیل صندوق یا بانک شرکتهای کوچک و متوسط که علاوه بر تامین مالی فعالیتهای شرکتهای کوچک و متوسط، به شرکتهای کوچکی که بر مبنای ایده های نوآورانه تاسیس شده اند نیز وام اعطا کند. طبیعتا چنین بانکی به دلیل ماهیت توسعه ای و تخصصی آن باید با سرمایه دولتی و حمایت آن تشکیل شود.زمینه سازی برای تشکیل صندوق های سرمایه خصوصی و سرمایه خطرپذیر در قالب صندوقهای بورسی. در این قالب صندوق های مذکور می تواند با سرمایه گذاری بانکها، شرکتهای بزرگ سهامی، صندوق های بازنشستگی و سرمایه گذاران انفرادی تشکیل شود. در این قالب دولت نیز می تواند بخشی از سرمایه مورد نیاز را تامین نماید. دو پیشنهاد فوق می توانند مکمل هم باشند و لزوما نباید آنها را رقیب یکدیگر دانست. اما باید توجه کرد که یک آفت در تشکیل صندوق های سرمایه خطرپذیر، تخصصی کردن آنها بر اساس صنایع مختلف است. مثلا تشکیل صندوق سرمایه خطرپذیر فناوری نانو یا فناوری الکترونیک. چرا که اصلی که در تجربه جهانی رعایت می شود، تنوع زمینه های فعالیت صندوق ها است تا از این طریق بتوانند از تجمع ریسک در یک فناوری یا صنعت جلوگیری نمایند. از سویی دیگر، به کارگیری تیمهای خبره در زمینه فناوری و همچنین آشنا به زمینه های مدل های کسب و کار و ارزیابی مالی در صندوق ها یا بانک پیشنهادی ضروری است، چرا که در غیر این صورت نگاه بانکداری سنتی مانع از دسترسی به هدف اصلی تشکیل چنین نهادهایی در حمایت از فناوری¬ها و شرکتهای نوپا می شود.