م‍لاح‍ظات‌ ت‍ن‍ظی‍م‌ ب‍ازار در ب‍ورس‌ ک‍الای‍ی‌

در این تحقیق بر اساس نتایج حاصل از بررسی بورس های کالایی کشورهای منتخب و چگونگی بهره گیری آنها از بورس‌های کالایی در جهت تنظیم بازار و همچنین بر اساس شناختی که از بازار بورس کالایی کشور و نقاط قوت و ضعف آن بعمل آمد، به ارائه یک "نظام مناسب تنظیم بازار از کانال بورس کالایی" پرداخته شد. در این نظام به منظور تنظیم بازار در قالب بورس کالایی، اجرایی نمودن موارد ذیل طی دو مرحله زمانی الزامی شده است. مرحله زمانی نخست: گسترش بورس کالایی و برطرف کردن نقاط ضعف موجود در راستای تنظیم بازار . مرحله زمانی دوم: اجرای سیاست های تنظیم بازار از کانال بورس کالا در مرحله زمانی اول و به منظور گسترش و برطرف نمودن نقاط ضعف بورس کالایی کشور در راستای تنظیم بازار، به ارائه و تبیین مواردی همچون" پوشش ابزاری بورس"، " پوشش کالایی بورس"، " پوشش جغرافیایی بورس"، "پوشش کیفی بورس"، " فرهنگ سازی عمومی بورس"، " انجام سرمایه‌‌گذاری‌‌های لازم از سوی دولت"، " کاهش انحصار تولیدی و گسترش خصوصی‌‌سازی"، " ایجاد صندوق تضمین معاملات"، " گسترش و تقویت صندوقهای سرمایه‌‌گذاری جهت مشارکت در بورس کالایی"، " فراهم ساختن امکان مشارکت بانکها در بازار بورس کالایی"، " در نظر گرفتن تسهیلات خاص برای شرکت‌‌ها و واحدهای تولیدی عرضه کننده محصولات به بورس" و " اخذ تعرفه‌‌های وارداتی کمتر از کالاهای عرضه شده در بورس" پرداخته شده است. پس از گسترش و برطرف نمودن نقاط ضعف بورس کالایی کشور طی مرحله اول، نوبت به اجرای سیاست‌های تنظیم بازار از کانال بورس کالایی کشور می رسد. مرحله دوم این نظام اختصاص به اجرای مواردی همچون" ایجاد سازمان پوشش دهنده ریسک"، " تقویت و آموزش تعاونی‌‌های تولیدی جهت مشارکت در بورس کالایی و فراهم کردن حداقل قیمت تضمینی مورد انتظار تولیدکنندگان"، " اعمال سیاست های حمایتی و تشویقی خاص در مورد تعاونی های تولیدی فعال در بازار بورس کالایی"، " حذف تدریجی سیاست‌‌های خرید تضمینی و توافقی کالاهای اساسی توسط دولت و حرکت به سمت پرداخت یارانه‌‌های مستقیم و استراتژی‌‌های توسعه‌‌ای و زیربنایی"، " کاهش نوسانات قیمتی و جبران کمبود کالاهای اساسی توسط وزارت بازرگانی از کانال بورس کالایی"، " تقویت جایگاه وزارت بازرگانی در خصوص تصمیمات مربوط به بورس کالایی"، " استفاده سازمانها و نهادهای دولتی از مشتقات کالایی و ملزم شدن آنها به مشارکت در بورس" و " پرهیز دولت از انجام مداخلات غیرمنتظره و اختیاری در بازار بورس کالایی" دارد.

کلیدواژه ها:

تنظیم بازار ، بورس های کالایی ، قرارداد های آتی و اختیار معامله ، پوشش ریسک قیمتی ، برنامه های تثبیت قیمتی