طرح‌ ت‍دوی‍ن‌ راه‍ب‍رده‍ای‌ ب‍ل‍ن‍دم‍دت‌ آم‍ای‍ش‌ س‍رزم‍ی‍ن‌ ب‍ازرگ‍ان‍ی‌ ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ وض‍ع‌ م‍وج‍ود (جلد نهم)

آمایش سرزمین را می توان تنظیم کنش متقابل بین عوامل انسانی و محیطی به منظور ایجاد سازمان سرزمینی مبتنی بر بهره گیری از استعدادهای انسانی و محیطی تنظیم نمود. بخش بازرگانی با برقراری ارتباط بین تولید و مصرف و یا به عبارت دیگر بین عوامل تولید و انواع مصرف کنندگان و یا بین مراکز تولید و مراکز مصرف، ضمن تاثیرگذاری مستقیم بر تولید ناخالص داخلی و درآمد ملی، از جایگاهی بسیار مهم در تنظیم روابط متقابل بین عوامل انسانی و عوامل محیطی برخوردار است. گسترش فعالیت های بازرگانی خارجی و داخلی اگر با توجه به نقش مراکز سکونتگاهی در توسعه متعادل کشور و با تأکید بر استفاده از پتانسیل های مناسب مناطق و بسط ارتباط و پیوند مثبت و سازنده بین سکونتگاه ها صورت نگیرد، ضمن تخریب محیط زیست، موجب عدم تعادل های جدیدی در توسعه کشور خواهد شد. با ایجاد مراکز جدید بازرگانی در مناطق مختلف کشور و در پیوند متقابل با سایر مراکز سکونتگاهی، می-توان شبکه ای در هم تنیده از فعالیت های پشتیبان فراهم نمود و با سرمایه گذاری کافی و سیاست گذاری مناسب، به توزیع متعادل جمعیت و فعالیت در پهنه سرزمین کمک نمود. این طرح در نظر دارد با بکارگیری اصول آمایش سرزمین و راهبردهای بلندمدت سازماندهی فضایی در بخش بازرگانی توصیه هایی را در ارتباط با چگونگی ایجاد چنین نظام یکپارچه ای ارائه نماید. مطالعات طرح حاضر مشتمل بر پنج مرحله است. در اولین مرحله تجارب کشورهای منتخب در حوزه آمایش بازرگانی مورد بررسی قرار می گیرد. در مرحله دوم وضعیت فعلی بخش بازرگانی از نظر سازماندهی فضایی و تبادلات کالایی مورد تحلیل قرار می گیرد. مرحله سوم در برگیرنده تحلیل شبکه ای مبادلات تجاری خارجی ایران با سایر کشورهاست. در چهارمین مرحله با انجام مطالعات آینده نگری، سناریوهای پیشنهادی بخش بازرگانی تدوین می شود. در نهایت در آخرین مرحله پس از شناسایی نقاط ضعف و قوت و عدم تعادل های ساختار فضایی بخش بازرگانی، راهبردهای پیشنهادی توسعه فضایی بخش بازرگانی ارائه می شود.