ب‍ررس‍ی‌ ق‍وان‍ی‍ن‌ و م‍ق‍ررات‌ و آم‍ار و اطلاع‍ات‌ ت‍ج‍اری‌ دول‍ت‍ی‌ و خ‍ری‍ده‍ای‌ دول‍ت‍ی‌ در ای‍ران‌

بر اساس تعریف سازمان جهانی تجارت تدارکات دولتی خریدهایی است که دستگاههای دولتی برای تامین نیازهای خود و نیازهای عمومی و با انگیزه های غیر تجاری انجام می‌دهند. با توجه به آنکه تدارکات دولتی حجم قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی (درکشورهای توسعه یافته 10 تا 15 درصد و در کشورهای در حال توسعه 20 درصد) را در بر می‌گیرد سازمان جهانی تجارت این موضوع را در چارچوب موافقتنامه‌ای خاص تنظیم و قاعده‌مند نموده است. موافقتنامه تدارکات دولتی که در دور توکیو درباره آن توافق صورت گرفت خواهان انجام قواعد رفتار ملی(عدم تبعیض بین عرضه کننده داخلی و خارجی) و دولت کامله‌الوداد(عدم تبعیض بین عرضه کنندگان خارجی) نسبت به خریدهای دولتی می‌باشد.در حال حاضر روند الحاق کشورهای در حال توسعه به موافقتنامه تدارکات دولتی رشد قابل ملاحظه‌ای یافته است. چرا که کشورهایی که پس از تاسیس سازمان جهانی تجارت به این سازمان ملحق شده‌اند درسند الحاق خود متعهد شده که پس از عضویت، مذاکرات الحاق به موافقتنامه تدارکات دولتی را نیز آغاز نموده و در یک مهلت زمانی معین به اتمام رسانند. با توجه به اینکه ایران در آستانه شروع مذاکرات جهت الحاق به سازمان جهانی تجارت قرار دارد، برخورداری از یک موضع محکم و موثر در خلال مذاکرات مستلزم شناخت دقیق وضعیت فعلی رژیم تجاری کشور در حوزه‌های مختلف از جمله وضعیت تجارت دولتی و تدارکات دولتی در ایران است. از اینرو مطالعه حاضردر پی ضرورت فوق با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای به جمع‌آوری و بررسی اطلاعات مربوط به تجارت دولتی و تدارکات دولتی پرداخته است. برای نیل به هدف مذکور ابتدا قوانین و مقررات ناظر بر تدارکات دولتی بررسی گردیده و موارد تناقض آنها با موافقتنامه تدارکات دولتی سازمان جهانی تجارت مورد ارزیابی قرار گرفته است. سپس به جمع‌آوری اطلاعات مربوط به تجارت دولتی و خریدهای دولتی، همچنین شرکتهای برخوردار از امتیازات ترجییحی و حمایتی پرداخته شده است. در ادامه چگونگی خصوصی‌سازی شرکتهای دولتی و شرکتهای فعال در زمینه تجارت کالاهای اساسی بررسی گردیده است و فهرست این قبیل شرکتها تهیه گردیده است.