برنامه راهبردی توسعه صنایع رقابتی و صادراتی (فاز اول)

بیش از شش دهه از اجرای برنامه‌های توسعه در اقتصاد ایران می‌گذرد. این برنامه‌ها که عمده جهت‌گیری آن به سمت توسعه صنعتی قرار داشته، طیفی از الگوهای رشد متوازن (تجهیز زیرساخت)، رشد غیرمتوازن (هدفگذاری صنایع منتخب)، رهایی از وابستگی اقتصادی را با الهام از رویکردهای غالب جهانی و در پاسخ به شرایط حاکم بر این اقتصاد، پیگیری کرده است و مبالغ زیادی نیز صرف حمایت از برخی صنایع شد. اما آنچه در نهایت حاصل شد جایگاه نامناسب ایران به لحاظ شاخص‌های عملکرد رقابت‌پذیری صنعتی در جهان و وابستگی 85 درصدی تولیدات صنعتی به بازار داخلی و سبد صادرات صنعتی غیرمتنوع و ‌متکی بر منابع طبیعی بوده که این امر ناشی از عدم برخورداری حمایت‌های دولتی از ماهیت راهبردی و هدفمند است. با این توصیف، اگر بناست توسعه رقابت‌پذیری صنایع عامل کلیدی در ایجاد تحرک در اقتصاد کشور باشد، در وهله نخست باید مشخص شود که آیا اولویت با صنایعی است که از دیرباز به‌واسطه مواجهه با قیمت‌های رقابتی در بازار عوامل، نقطه اتکای صادرات صنعتی کشور بوده‌اند یا آنکه صنایع دیگری که گر چه امروزه سهم ناچیزی از صادرات صنعتی را به خود اختصاص داده‌اند، اما ظرفیت‌های توسعه قابل توجهی دارند، باید شناسایی و مورد حمایت سرمایه‌گذاری قرار گیرند؟ از چه روش‌ها و ابزارهایی این مهم قابل حصول است؟ با توصیفات به عمل آمده، پروژه «توسعه صنایع رقابتی و صادراتی» با پرداختن به دیدگاه‌های نظری و تجربی در زمینه توسعه اقتصادی و همچنین رعایت ملاحظات اسناد بالادستی کشور همچون سند چشم‌انداز ایران در افق 1404، سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و... تولیدات صنعتی رقابت‌پذیر با قابلیت صادرات‌گرایی را شناسایی و بسته سیاستی مشتمل بر راهبردها، سیاست‌ها، برنامه اقدام و حمایت‌های هدفمند را تدوین نموده است.

کلیدواژه ها:

توسعه ، رقابت‌پذیری ، صادرات ، صنعت