بررسی وضعیت هزینه‌کرد بانک‌های کشور در فناوری اطلاعات

کارفرما: شرکت ملی انفورماتیک مجری طرح: پژوهشکده پولی و بانکی تاریخ شروع و خاتمه طرح: ۱۳۹۴ خلاصه طرح: هرچند تا کنون در حوزه فناوری اطلاعات بانک‌ها، گزارش‌هایی به صورت پراکنده و مقطعی تهیه شده اما هیچگاه تصویر جامع، روشن و پیوسته‌ای از روند اقدامات و تحولات بانک‌ها در این حوزه ارائه نگردیده است. با توجه به اهداف پژوهشکده پولی و بانکی، گروه بانکداری الکترونیک، اقدام به گردآوری اطلاعات در زمینه‌هایی چون اهداف، سیاست‌ها و اقدامات بانک‌ها در حوزه بانکداری الکترونیک و خدمات پرداخت (IT Strategy and Performance )، تحولات در ساختار و سازوکار تصمیم‌گیری و راهبری بخش فناوری اطلاعات (IT Governance) و نهایتاً میزان هزینه‌کرد فناوری اطلاعات بانک‌ها (IT Spending) طی سال‌های اخیر نموده و در قالب یک گزارش تحلیلی، مقایسه‌ای به همراه نمودارهای مربوطه، میزان پیشرفت مجموعه نظام بانکی کشور در این عرصه‌ها را بررسی کرده است. نتایج این بررسی در قالب یک گزارش جامع در همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت ارائه گردیده و هرساله این گزارش بروزرسانی می‌شود. علاوه بر این بانک‌ها می‌توانند از نتایج بررسی و تحلیل‌ها بهر‌ه‌مند شده و برای مقایسه وضعیت خود در عرصه‌های مختلف با گروهی از بانک‌های همرده (Peer Group Analysis) از سامانه‌ای که بدین منظور طراحی شده است، استفاده نمایند. این پروژه برای اولین بار در سال ۱۳۹۴ در گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی انجام شد. در این گزارش میزان هزینه‌کرد بانک‌های کشور در حوزه فناوری اطلاعات مورد بررسی قرار گرفت و شاخص‌های اصلی هزینه‌کرد فاوا برای صنعت بانکداری کشور مطالعه شد. این شاخص‌ها به همراه مقایسه با شاخص‌های جهانی ارائه شده است. میزان هزینه‌کرد بانک‌های کشور در شاخص‌های فناوری اطلاعات برای گروه‌های بانک‌های بزرگ، متوسط و کوچک بر اساس معیار تعریف شده اندازه بانک بر حسب میزان دارایی، آورده شده است. شاخص‌های اساسی مطالعه شده عبارتند از: · میزان هزینه‌کرد فاوا نسبت به درآمد عملیاتی · میزان هزینه‌کرد فاوا نسبت به هزینه عملیاتی · میزان هزینه نرم‌افزار نسبت به کل هزینه‌کرد فاوا · میزان هزینه سخت‌افزار نسبت به کل هزینه‌کرد فاوا · میزان هزینه کانال‌های دسترسی نسبت به کل هزینه‌کرد فاوا · میزان هزینه فاوا به ازاء هر کارمند · هزینه‌های OPEX نسبت به کل هزینه‌کرد فاوا · هزینه‌های CAPEX نسبت به کل هزینه‌کرد فاوا شاخص‌های فوق‌الذکر در گروه‌های سه‌گانه بانکی مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته و در نهایت رویکرد بانک‌ها در رابطه با نوع هزینه‌کرد آن‌ها در حوزه فاوا در گروه‌های مذکور، استخراج شده است. سپس تحلیل هزینه­کرد فاوا در صنعت بانکداری بر اساس شاخص‌های اصلی و شاخص‌های فرعی مربوط به هر شاخص اصلی و مقایسه نوع هزینه‌کرد صنعت بانکداری بر اساس شاخص‌های مذکور، ارائه شده است. شاخص‌های تحلیل شده عبارتند از: · هزینه‌کرد فاوا نسبت به کل بودجه · نسبت هزینه‌های جاری به کل هزینه‌های فاوا · هزینه‌های سخت‌افزار و نرم‌افزار شامل نسبت این هزینه‌ها به کل هزینه فاوا به عنوان شاخص‌های اصلی این حوزه و همچنین نسبت هزینه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مختلف نسبت به کل هزینه‌های نرم‌افزار و سخت‌افزار به عنوان شاخص‌های فرعی این حوزه · هزینه‌های کانال‌های دسترسی نسبت به کل هزینه فاوا به عنوان شاخص های اصلی این حوزه و هزینه کانال های دسترسی مختلف نسبت به کل هزینه کانال‌های دسترسی به عنوان شاخص‌های فرعی این حوزه · هزینه‌کرد مشاوره و معماری سازمانی نسبت به کل هزینه فاوا · هزینه‌کرد آموزش حوزه فاوا نسبت به کل هزینه فاوا · هزینه‌کرد نیروی انسانی فاوا به کل هزینه‌کرد فاوا · نسبت تعداد کارمندان حوزه فناوری اطلاعات به کل کارمندان معیارها، تلفیقی از شاخص‌های اصلی و فرعی هزینه­کرد فاوا به همراه برخی معیارهای کمکی هستند که جهت تحلیل هزینه‌کرد صنعت بانکداری کشور درحوزه فاوا به کار رفته اند. نهایتاً نمودار کارایی هزینه‌کرد حوزه فاوا بانک‌های کشور نسبت به کل صنعت بانکداری کشور آورده شده است. این نمودار نشان می‌دهد که هزینه‌کرد بانک‌های کشور درحوزه فاوا تا چه حد در جهت پیشبرد کسب و کار بانک‌ها بوده و به چه میزان از هدف اصلی انحراف دارد. همچنین ارزیابی میزان رضایت مشتریان (بانک‌های کشور) از تولیدکنندگان محصولات و خدمات فناوری اطلاعات ارائه شده است. این ارزیابی بر اساس اطلاعات دریافت شده از بانک‌ها و روش تعیین شده در سند استراتژی، ارائه شده است. سامانه‌ها و خدمات رضایت سنجی شده شده عبارتند از: · سیستم پرداخت قبوض · سامانه تسهیلات و عقود اسلامی · سیستم‌های ارزی و بین‌الملل · خدمات موبایل بانک · خدمات اینترنت بانک · خدمات تلفن بانک · سیستم کارت نقدی · سیستم کارت اعتباری · خدمات کارت هدیه و بن کارت · سامانه و خدمات مرکز داده · خدمات شبکه‌های ارتباطی · سامانه‌های ستادی · خدمات پشتیبانی از سیستم‌ها ارزیابی میزان رضایت بانک‌ها در این بخش بر اساس مجموع امتیازات دریافتی ارائه‌دهندگان خدمات در حوزه‌های مختلف به همراه میانگین امتیازات و همچنین تعداد بانک‌هایی که از هر شرکت، سرویس یا محصول دریافت نموده، انجام شده است.