ارزیابی تطبیقی گذرگاه‌های همسطح و پل‌های عابر پیاده در قابلیت پیاده‌مداری خیابان‌های شهری (نمونه موردی: خیابان کریمخان زند شهر تهران)

وقوع انقلاب صنعتی، رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت بر مساحت شهرها تأثیر شگرفی گذاشته و سبب افزایش سرسام‌آور تعداد اتومبیل‌ها و خیابان‌هایی شده که با هدف تسهیل حرکت سواره به وجود آمدند. یکی از مهم‌ترین مشکلات مطرح در خیابان‌های شهری، تداخل عابر پیاده و سواره در گذر عرضی است که دغدغه‌ای اساسی برای شهروندان به شمار می‌رود. برای حل این معضل، احداث پل‌های هوایی در ایران مورد حمایت ارگان‌های مربوطه قرار گرفته و قابلیتی به منظور افزایش پیاده‌مداری خیابان‌های شهری تصور شده است. این پژوهش کاربردی درصدد ارزیابی تطبیقی پل‌های هوایی با عبور همسطح از خیابان‌های شهری طبق دیدگاه پیاده­مداری است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی_تحلیلی است و از روش تحلیل شبکه‌ای (ANP) برای ارزیابی یافته‌ها بهره گرفته شده است. بدین ترتیب پس از مطالعه مبانی نظری پژوهش به روش اسنادی_کتابخانه‌ای، معیارهای مناسب سنجش قابلیت پیاده­مداری به روش دلفی وزن‌دهی شده و جمع‌آوری اطلاعات میدانی به روش پیمایشی با تکمیل پرسشنامه از شهروندان در محدوده مورد مطالعه انجام گرفته است. اطلاعات کسب‌ شده برای ارزیابی در نرم‌افزار Super Decisions وارد گردید و سه امکان انتخاب برای شهروندان، شامل گذر از پل هوایی عادی، گذر به وسیله پل‌هوایی مکانیزه و عبور همسطح از خیابان برای ارزیابی پل‌های عابر در قابلیت پیاده‌مداری خیابان کریمخان زند شهر تهران در نظر گرفته شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که براساس نقطه‌نظرات بهره‌برداران به ترتیب معیارهای امنیت و ایمنی، جا‌به‌جایی و دسترسی و شرایط فیزیکی، درجه اهمیت بالاتری نسبت به سایر معیارها در انتخاب پل‌های عابر پیاده برای گذر از عرض خیابان دارند. همچنین برخلاف تصور مدیران شهری، عبور عرضی همسطح با کسب امتیاز (A=0.36)، از مطلوبیت بیشتری نسبت به پل‌های هوایی و پل مکانیزه (B=0.33) از مزیت بیشتری به نسبت پل معمولی (C=0.30) در قابلیت پیاده‌مداری خیابان برخوردار است که از این‌رو تجدید نظری جدی در روند کنونی توسعه پل‌های عابر پیاده در کشور را ضروری می‌نماید.

کلیدواژه ها:

پیاده مداری ، عابر پیاده ، پل هوایی ، عبور عرضی از خیابان ، روش تحلیل شبکه‌ای (ANP)