بررسی وضعیت تجارت آب مجازی در استان خراسان رضوی

افزایش روز افزون جمعیت، نیاز به منابع بیشتر، و عدم توانایی انسان در تولید آب موجب افزایش فاصله بین عرضه و تقاضای آب شده است. مفهوم آب مجازی به عنوان میزان آبی که طی فرآیند تولید محصول مصرف می شود، از راه کارهای مؤثر در بهبود مدیریت آب، به خصوص در بخش کشاورزی می باشد. لذا تحلیل آب مجازی محصولات کشاورزی می تواند در برنامه ریزی و مدیریت منابع آب به تصمیم گیران کمک کند. در مطالعه حاضر به بررسی روند صادرات و واردات آب مجازی و شناسایی کالاهایی که منجر به ورود بیشترین و صدور کمترین مقدار آب مجازی می شوند، پرداخته شده است. به این منظور میزان آب مجازی محصولات کشاورزی و حجم مبادلات در استان خرسان رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج محصول گندم و زعفران دارای آب مجازی بالا (به ترتیب 644/87 و 175400 مترمکعب) و بهره وری پایین هستند و محصولات انگور و سیب زمینی منجر به واردات آب مجازی بالا به این استان شده اند. تأثیر اصلاح الگوی کشت محصولات و نیز مصرف متناسب با آب مجازی محصولات در بهبود پایداری منابع آب استان قابل توجه است. پیشنهاد می شود که با توجه به بازده اقتصادی بالای زعفران، بهره وری کشاورزی افزایش یابد تا با کاهش آب مجازی این محصول منجر به آورد مالی بالا در استان شود.

کلیدواژه ها:

ردپای آب ، کشاورزی ، تجارت آب مجازی ، پایداری ، منابع آب