شبیه سازی رواناب حوزه آبریز دریاچه ارومیه در استان کردستان برای دوره آتی 2025-2099 تحت سناریوهای انتشار RCP2.6، RCP4.5، RCP8.5

گرم شدن زمین بر میزان بارندگی ها و چرخه آب تأثیر جدی دارد و هر نوع تغییر در میزان بارش می تواند پیامدهایی همچون سیلاب و یا خشکسالی را به همراه داشته باشد. در این پژوهش ابتدا توانایی مدل SWAT برای شبیه سازی رواناب ماهانه مورد بررسی قرار گرفت و برای واسنجی مدل از نرم افزار SWAT-CUP و الگوریتم SUFI2 استفاده شد. برای ارزیابی کارایی مدل در مدل وانسجی واعتبارسنجی از دو شاخص آماری ناش ساتکلیف NSE و ضریب تعیین R2 استفاده شد. شاخص های آماری محاسبه شده مدل SWAT در دوره واسنجی و هم در دوره اعتبارسنجی در مقیاس زمانی ماهانه دارای نتایج قابل قبولی در شبیه سازی رواناب می باشد، به طوری ک مقادیر ضریب NSE و R2NV دوره واسنجی به ترتیب معادل 0/78 و 0/82 و برای دوره اعتبارسنجی 0/9 و 0/91 محاسبه شد. سپس با استفاده از داده های اقلیمی دما و بارندگی در طی سال های 1979 تا 2005 دوره مشاهداتی مقادیر این متغیرها برای سه دوره آتی 2025-2050 و 2075-2051 و 2099-2076 دوره پیش نگری تحت سه سناریوی RCP8.5، RCP8.5، RCP2.6 و مدل گردش عمومی جوی ـ اقیانوسی CanESM2 ، پیش نگری شد. برای ریز مقیاس نمودن داده های مورد بررسی در حوضه مورد پژوهش از مدل آماری SDSM استفاده شد. براساس این پیش نگری میانگین مجموع بارش ماهانه برای هر سه دوره آتی و تحت هر سه سناریوی انتشار افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین میانگین دمای حداکثر نیز برای بیشتر ماه های سال افزایش پیدا می کند و میانگین دمای حداقل در ماه های سرد کاهش و در ماه های گرم سال افزایش پیدا می کند. سپس نتایج مدل اقلیمی در مدل SWAT وارد شد و میزان روناب خارج شده از منطقه مورد پژوهش در حوزه آبخیز دریاپه ارومیه در استان کردستان به صورت ماهانه محاسبه شد. بیشترین میازن رواناب خروجی از منطقه مورد پژوهش در دوره های آتی مربوط به ماه های مارس و آوریل می باشد.

کلیدواژه ها:

مدل ، SWAT ، مدل SDSM ، واسنجی ، اعتبارسنجی ، ریزمقیاس نمایی ، گرمایش جهانی