ارتقا کیفیت محیطی بافت های فرسوده و ناکارآمد با تأکید بر توانمندسازی و برنامه ریزی مشارکتی (نمونه موردی: محله آبگیلک قزوین)

توسعه های شهری بی توجه به حدود شهر و بافت های روستایی پیرامون که در پیوند آن ها با شهرها در توسعه آتی شهرها صورت می گیرد، سبب بی تفاوتی نسبت به تغییرات سریع ترکیب جمعیت شهری و روستایی و کوتاهی در برخورد با این جریانی باعث گسترش سریع اسکان غیررسمی در شهرهای بزرگ گردیده و برای ساکنین به نوعی حق مالکیت و حق سکونت ایجاد کرده است که می تواند تبعات خاص اجتماعی و زیست محیطی نیز به دنبال داشته باشد. محله آبگیلک در گذشته جزیی از روستای به همین نام بوده است که با گذشت زمان و توسعه افقی شهر قزوین به سمت شمال در دهه های اخیر، جزیی از بافت جدید شهر قزوین قرار گرفته است.در ابتدا که اقوام مهاجر و روستایی که از دیگر نقاط به قزوین مهاجرت می کردند، به دلیل ارزانی زمین و نبود نظارت و همچنین عدم دوراندیشی مدیران و مسئولین در رابطه با رشد شهر قزوین، این افراد و اقوام در این منطقه سکنی می گزیدند. در این راستا کیفیت زندگی در این منطقه بسیار پایین بود و تا چندی پیش نیز جزو بافت حاشیه نشین محسوب می شدند که امروزه، زمین های این منطقه تا حدودی دارای ارزش شده و گرایش به سکونت گزیدن در آن افزایش پیدا کرده است. در این پژوهش با استفاده از جدول تحلیلی سوات ضمن بررسی نقاط ضعف، قوت و با توجه به فرصت های موجود و تهدیدهای پیش رو، نحوه ساماندهی محلات حاشیه نشین و اسکان غیررسمی با رویکرد توانمند سازی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و راه کارهای لازم در این خصوص با استفاده از ارائه راهبردهایی از قبیل، گسترش فضاهای فرهنگی و اجتماعی، مکان یابی مناسب کاری ها وخدمات شهری، تامین مراکز محله، ایجاد سازمان های مهارت آموزی، توزیع مناسب خدمات عمومی شهری (کاربری های عمومی)، استفاده از کاربری های متناسب با مراکز محله، افزایش آگاهی عمومی، افزایش نظارت عمومی برمحدوده،ایجاد طرح ها فرهنگی وآموزشی در ارتباط با امنیت، استفاده از برنامه های شورای شهر در تامین امنیت، افزودن تجهیزات و تمهیدات جذاب در محدوده، بهبود کیفیت عبور و مرور (ترافیکی) محدوده، بهبود کیفیت کالبدی و تامین کیفیت زیست محیطی؛ در راستای ارتقا کیفیت محیطی محله آبگلیک ارائه شد.

کلیدواژه ها:

کیفیت محیطی ، توانمندسازی ، برنامه ریزی مشارکتی ، جدول تحلیلی سوات ، محله آبگیلک