ایجاد تهویه طبیعی در خانه های نوساز روستایی با استفاده از الگوی ساختمانی خانه های سنتی هم ساز با اقلیم (نمونه موردی: شهرستان بابل، روستای فیروزجاه)

روستای فیروزجاه در بخش بندپی شرقی در شهرستان بابل واقع شده است. حصار بلند البرز در بخش جنوبی این ناحیه مانع از خروج رطوبت و بخار ناشی از دریا می گردد. در نتیجه رطوبت و بارندگی زیاد دو عامل اصلی شکل گیری معماری و خانه سازی این روستا به حساب می آید. به همین خاطر بافت روستایی باز است و جهت بهره بردن از حداکثر کوران و تهویه و جلوگیری از راکد ماندن رطوبت، اجزای تشکیل دهنده محیط های مسکونی به صورت پراکنده در محوطه مستقر شده اند. به علاوه در معماری این منطقه از عناصری به منظور دفع رطوبت و حداکثر تهویه و هدایت باران و آب های سطحی بهره برده شده است تا بدین گونه معماری همساز با اقلیم شکل پذیرد. علاوه بر رعایت عوامل کیفیت بصری و هماهنگی با طبیعت پیرامون، شرایط آسایش برای ساکنین نیز فراهم گشته است. ازجمله این عناصر و راه کارهای اقلیمی عبارت اند از: ایوان، کرسی چینی، پیش آمدگی سقف ها، بافت پراکنده بناها، فرم خطی و... که متعاقبا به معرفی هریک پرداخته شده است. تحقیق پیش رو با تبیین و توضیح پیرامون ویژگی های معماری بناهای مسکونی اقلیمی، سعی بر آن دارد تا تصویری کلی از معماری روستای فیروزجاه که طبق شرایط اقلیمی منطقه شکل گرفته ارائه دهد. همچنین این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که چگونه می توان از این ملاحظات و عناصر اقلیمی به کاررفته در معماری خانه های همساز با اقلیم در خانه های نوساز بهره برد تا در کنار هدف اصلی پژوهش که ایجاد کوران و کنترل رطوبت آزاردهنده به واسطه بهره گیری از الگوی خانه های اقلیمی است، به رفع معضل تخریب محیط زیست به واسطه کاربرد مصالح نامرغوب و غیربومی نیز تا حدی پاسخ داده شود. روش به کار گرفته در مقاله روش توصیفی تحلیلی است و از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه به عنوان ابزار گردآوری بهره گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق افراد ساکن دوخانه بومی و اقلیمی روستا می باشد. عناصر معماری این منطقه که طبق نیاز های اقلیمی شکل گرفته شامل بازشو، پیلوت، ایوان و پیش آمدگی سقف است که در تمام خانه های سنتی این روستا دیده می شود. وجود ایوان و بازشو در جبهه جنوبی از اهمیت بسیار بالایی نسبت به وجود این عناصر در دیگر جبهه ها است. درنتیجه این عناصر به سبک معماری این منطقه تبدیل شده که هماهنگ با ویژگی های اقلیمی و در راستای رسیدن به آسایش ساکنین است. استفاده صحیح از این عناصر و دیگر نکات ظریفی که در خانه های سنتی لحاظ شده با توجه به تکنولوژی های جدید می تواند تاثیر به سزایی در ایجاد تهویه طبیعی در خانه های نوساز داشته باشد.

کلیدواژه ها:

تهویه مطبوع ، خانه های نوساز ، خانه های سنتی ، همساز با اقلیم ، روستای فیروزجاه