بررسی بارکار ذهنی و عوامل مؤثر بر آن در کارکنان بخش اداری یک کارخانه صنعتی (صنایع غذایی سحر همدان)

زمینه و هدف : یکی از عوامل تاثيرگذار بر رفتار، عملکرد و کارآیی افراد در محيط های کاری، بار کار ذهنی می باید.مطالعه حاضر با هدف بررسی بارکارذهنی و عوامل موثر بر آن در بين کارکنان بخش اداری یکی ازصنایع غذایی شهرستانهمدان انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی 47 نفر از کارکنان اداری یکی از صنایع غذایی در همدان در سال 1398 بهصورت تصادفی انتخاب گردیدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد شاخص ناسا که یك شاخص چندبعدی است استفاده گردید. این شاخص فشار ذهنی، فشار فيزیکی، فشار زمانی، عملکرد و کارایی، تلاش و کوشش وناکامی و سرخوردگی را در محيط کار می سنجد. روایی و پایایی این پرسشنامه قبلاًدر ایران توسط محمدی و همکارانتایيد گردیده است. داده ها توسط نرم افزارSPSS نسخه 20 و با استفاده از آزمون های آماری کولموگرف اسميرنوف، تی مستقل، وان وی آنوا و رگرسيون خطی چند متغيره تجزیه و تحليل شدند.نتایج : یافته ها نشان داد 38.3 % افراد تحت مطالعه زن و 61.7 % آنها مرد بودند. ميانگين سن و سابقه کار افراد به ترتيب34.5 و 5.9 سال بود. در مجموع امتياز کلی شاخص ناسا ميانگين و انحراف معيار(75.77 و 10.85) را داشت. بيشترینامتياز را عملکرد و کارایی با ميانگين و انحراف معيار(81.37 و 13.42) و کمترین امتياز را فشار فيزیکی با ميانگين وانحراف معيار(36.48 و 26.27) داشت. به ترتيب فشار فيزیکی، ناکامی و سرخوردگی، فشار زمانی، تلاش و کوشش، فشارذهنی و عملکرد و کارایی کمترین تا بيشترین نمره را داشتند. در بين گروه های سنی، گروه سنی بيش از 40 سال باميانگين و انحراف معيار 81.53 و 13.9 و در بين سابقه ی کاری افراد نيز گروه با سابقه کاری 10-20 سال با ميانگين وانحراف معيار 81.39 و 13.21 بيشترین مقدار شاخص ناسا را به خود اختصاص دادند.نتیجه گیری : نتایج کلی مطالعه حاضر نشان داد که مقدار بار کاری ذهنی در بين کارکنان اداری بالا می باشد کهبيشترین مقدار نيز مربوط به فاکتور عملکرد و کارایی می باشد که می توان با مداخلات ارگونوميکی و روانشناختی جهتکاهش خطای انسانی، استرس و خستگی شغلی (فيزیکی و ذهنی) در این گروه از کارکنان، شرایط کار انجامی توسط اینافراد را بهبود بخشيد. اجرای برنامه های موثر در جهت تعدیل سازی بارکاری ذهنی می تواند مفيد باشد و به کاهش بارکاری کمك کند.

کلیدواژه ها:

ارگونومی شناختی ، کارکنان اداری ، شاخص NASA-TLX ، بارکارذهنی