مقایسۀ تحلیلی جغرافی‌نگاری ابن‌خردادبه و اصطخری

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 271

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HPH-30-25_008

تاریخ نمایه سازی: 15 فروردین 1400

چکیده مقاله:

این پژوهش می‌کوشد برمبنای مطالعات کتابخانه‌ای و روش تاریخی با رویکرد توصیفی‌تحلیلی، شیوه و ویژگی‌های جغرافی‌نگاری و مکتب روشی دو تن از جغرافی‌دانان ایرانی (ابن‌خردادبه و اصطخری) را واکاوی و تحلیل کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد ابن‌خردادبه با توجه به رویکرد جهانی و ایران‌شهری در جغرافی‌نگاری، استفاده از شیوۀ جغرافی‌نگاری ایرانی و نیز ویژگی‌هایی نظیر استفاده‌نکردن از نقشه، عجایب‌نگاری، توجه ویژه به هویت میهنی، دخالت ندادن نگرش دینی در جغرافی‌نگاری در زمرۀ مکتب عراقی قرار دارد. اما اصطخری به‌علت واردکردن بینش اعتقادی در جغرافی‌نگاری و بی‌توجهی به جغرافیای سرزمین‌های غیر اسلامی، انتخاب شیوۀ بیست اقلیم (ناحیه) و نیز ویژگی‌هایی مانند استفاده از نقشه، دوری از عجایب‌نگاری، توجه ویژه به هویت دینی در مقابل هویت میهنی، پیرو مکتب بلخی است. همچنین اصطخری با آنکه به کتاب ابن‌خردادبه دسترسی داشته، ولی به احتمال زیاد از آن استفاده نکرده است.

نویسندگان

مهدی علیجانی

دانشجوی دکتری ایران شناسی، بنیاد ایران شناسی ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

محبوبه شرفی

دانشیار گروه تاریخ ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری،تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتاب‌شناخت ...
  • ابن حوقل، محمد (1366) ایران در صورة ‌الارض، ترجمۀ جعفر ...
  • ــــــــــــــــ (1938م) صورة الارض، بیروت: دارصادر. ...
  • ابن‌خردادبه، عبیدالله‌بن‌عبدالله (1371) مسالک و ممالک، ترجمۀ سعید خاکرند، تهران: ...
  • ابن‌رسته، احمدبن‌عمر (1365) اعلاق ‌النفیسه، ترجمۀ حسین قره‌چانلو، تهران: امیرکبیر. ...
  • ابن‌ندیم، محمدبن‌اسحاق (1381) الفهرست، ترجمۀ محمدرضا تجدد، تهران: اساطیر. ...
  • ادریسی، محمدبن‌محمد (1388) ایران در کتاب نزهت ‌المشتاق، ترجمۀ عبدالمحمد ...
  • اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (1340) مسالک و ممالک، به‌کوشش ایرج افشار، ...
  • پیگولوسکایا، نینا و آ. یویاکوبوسکی (1354) تاریخ ایران(از دوران باستان ...
  • تشنر، فرانتس گوستاو و مقبول احمد (1375) تاریخچۀ جغرافیا در ...
  • دهخدا، علی‌اکبر (1371) لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران. ...
  • شهرستانی، محمدبن‌عبدالکریم (1361) توضیح‌ الملل(الملل و النحل)، ترجمۀ محمدرضا جلالی ...
  • قره‌چانلو، حسین (1380) جغرافیای تاریخی کشورهای اسلامی، 2 جلد، تهران: ...
  • کراچکوفسکی، ایگناتی‏ (1379) تاریخ‌نوشته‌های جغرافیایی در جهان اسلام، ترجمۀ ابوالقاسم ...
  • گیلیسپی، چارلز‌کولستون (1365) زندگی‌نامۀ علمی ‌دانشمندان اسلامی(بخش اول)، ترجمۀ احمد ...
  • لسترنج، گای (1364) جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، ترجمۀ محمود ...
  • محمدی ملایری، محمد(1375) تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال ...
  • معین، محمد (1364) فرهنگ معین، تهران: امیرکبیر. ...
  • (Bolshakov, O. G.), (1998), EṢṬAḴRĪ ,Iranica, Vol. VIII, Fasc. 6, ...
  • (Bosworth, C. E.), (1997), EBN ḴORDĀḎBEH ,Iranica, Vol. VIII, Fasc. ...
  • Fossier, Robert (1997) The Cambridge lllustratrated History of the Middle ...
  • Vol 1, p 560. ...
  • List of sources with English handwriting ...
  • Persian and Arabic Sources ...
  • -       Dehḵodā, ‘Alī Akbar (1371 Š.), Loḡatnāma, Tehran: Danišgāh-e Tehrān.[In ...
  • -       Ebn Ḥawqal, Moḥammad (1938), Ṣūrat al- Arż, Beirut: Dār ...
  • -       Ebn Ḥawqal, Moḥammad (1366 Š.), Īrān dar Ṣūrat al- ...
  • -       Ebn ḵordādbeh, ‘Obayallāh b. ‘Abdallāh (1371 Š.), Masālik va ...
  • -       Ebn Nadīm, Mob. Esḥāq (1381 Š.), Al-Fihrist, translated by ...
  • -       Ebn Rusta, Aḥmad b. ‘Omar (1365 Š.), A‘alāq al- ...
  • -       Edrīsī, Moḥammad b. Moḥammad (1388 Š.), Īrān dar Kitāb-e ...
  • -       Eṣṭaḵrī, Abu Esḥāq Ebrāhīm (1340 Š.), Masālik va Mamālik, ...
  • Šahristānī, Moḥammad b. ‘Abd al-Karīm (1361 Š.), Tożīḥ  al- Millal ...
  • -       Moḥammadī Malāyerī, Moḥammad (1375 Š.), Tārīḵ va Farhang-e Īrān ...
  • -       Mo‘īn, Moḥammad (1364 Š.), Farhang-e Mo‘īn, Tehran: Amīr Kabīr. ...
  • -       Qaračānlū, Ḥosayn (1380 Š.), Ĵoḡrāfīā-ye Tārīḵī-e Kišvarhā-ye Eslāmī, 2 ...
  • English, Russian and French Sources ...
  • -       Bolshakov, O. G. )1998), “Eṣṭaḵrī”, Iranica, Vol. VIII, Fasc. ...
  • -       Bosworth , C. Edmund  ) 1997), “Ebn ḵordādbeh “, ...
  • -       Fossier, Robert (1997), The Cambridge Illustrated History of the ...
  • -       Gillispie, Chales Coulston (1970), Dictionary of Scientific Biography (Islamic ...
  • -       Krachkovskij, Ignatii Iulianovich (1971), Arabskaya Geograficheskaya Literatura, Moscow. ...
  • -       Le Strange, Guy (2013), The Land of Eastern Caliphate, ...
  • -       Pigulevskaya, N; et. al (n. d.), L'histoire de L'iran ...
  • -       Taeschner, Franz Gustav; S. M. Ahmad, “Djughrafiya”, EI2, Vol. ...
  • نمایش کامل مراجع