ورود
مقالات فارسیISIکنفرانسهاژورنالها

نقش ازدواج‌های سیاسی در تثبیت حکومت صفویه در دورۀ شاه‌طهماسب اول

محل انتشار: مجله تاریخ اسلام و ایران، دوره: 30، شماره: 48
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 231

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:
https://civilica.com/doc/1168822

شناسه ملی سند علمی:

JR_HII-30-48_005

تاریخ نمایه سازی: 15 فروردین 1400

چکیده مقاله:

مرگ زودهنگام شاه‌اسماعیل اول صفوی سبب شد حکومت نوپای صفویه با چالش جدی در هدایت و تسلط بر قبایل قزلباش و غیرقزلباش روبه‌رو شود؛ به همین دلیل شاه‌طهماسب اول در درون مرزهای سیاسی ایران با مطالبات و گاهی با نارضایتی‌های قومی و خاندانی مواجه بود که اگر نگوییم تمایل به واگرایی داشتند، ولی تقرّب به دایرۀ قدرت و نفوذ در دربار سیاسی از آرزوهای این طوایف و گروه‌ها بود که در کنار شاه‌اسماعیل و جانشین او شاه‌طهماسب جنگ و جان‌فشانی داشتند و یا در نهان آمال خودسری می‌پروراندند. نگارندگان پژوهش حاضر با تکیه بر منابع رسمی و مآخذ معتبر، با تبیین ازدواج‌های سیاسی میان طیف‌ها و گروه‌­­های مختلف، درصدد واکاوی چرایی و چگونگی تأثیر پیوندهای خانوادگی در پیشبرد تثبیت حاکمیت صفویه در دوره شاه‌طهماسب اول می‌باشند. در این فرایند مشخص شده است که در این برهۀ زمانی دربار صفویه و سایر گروه‌های قومی از ازدواج سیاسی به مثابه روشی کارآمد در مناسبات سیاسی، کسب منافع اقتصادی، توسعۀ ارضی و کسب مشروعیت سیاسی و مقبولیت اجتماعی استفاده می‌کردند و در این زمینه شاه‌طهماسب اول نیز برای تثبیت ساختار قدرت در تعامل با عناصر محلی و منطقه‌ای که تباین مذهبی نیز داشتنند، از این شیوه در موارد متعدد بهره گرفته است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

نصراله پورمحمدی املشی

دانشیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین، قزوین، ایران

برومند سورنی

دانش آموخته دکتری گروه تاریخ گرایش ایران بعد از اسلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین، قزوین، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع و مآخذ ...
  • - آزاد، حسن (1357)، پشت پرده حرمسراها، ارومیه: انزلی. ...
  • - آقاجری، سید هاشم (1389)، مقدمه‌ای بر مناسبات دین و ...
  • - آلفونس، گابریل (1381)، مارکوپولو در ایران، ترجمۀ پرویز رجبی، ...
  • - افشار، ایرج (1374)، یادگارهای یزد، ج1، تهران: انجمن آثار ...
  • - افوشته‌ای نطنزی، محمود (1373)، نقاوۀ الآثار، تصحیح احسان اشراقی، ...
  • - باسورث، ادموند کلیفورد (1390)، تاریخ غزنویان، ترجمۀ حسن انوشه، ...
  • - بدلیسی، شرف‌خان (1377)، شرفنامه، تصحیح ویلیام زرنوف، تهران: اساطیر. ...
  • - بلانت، ویلفرد (1387)، جاده زرین سمرقند، ترجمۀ رضا رضایی، ...
  • - پارسادوست، منوچهر (1391)، شاه طهماسب اول صفوی، تهران: شرکت ...
  • - تتوی، آصف‌خان قزوینی (1378)، تاریخ الفی، به کوشش علی ...
  • - ترکمان، اسکندربیگ (1387)، تاریخ عالم‌آرای عباسی، تصحیح ایرج افشار، ...
  • - ثواقب، جهانبخش و  احمد لعبت‌فرد (پاییز 1396)، «عوامل اقتصادی ...
  • - جنابدی، میرزابیگ حسن (1378)، روضۀ الصفویه، به کوشش غلامرضا ...
  • - حسینی استرآبادی، حسن (1366)، از شیخ صفی تا شاه ...
  • - حسینی، خورشاه‌بن قباد (1379)، تاریخ ایلچی نظام‌شاه، تصحیح محمدرضا ...
  • - خوزانی اصفهانی، فضلی (1398)، افضل التواریخ؛ روزگار و زندگانی ...
  • - دوبووار، سیمون (1382)، جنس دوم، ترجمه: قاسم صنعوی، ج1، ...
  • - رازی، امین احمد (1378)، تذکره هفت اقلیم، تصحیح محمدرضا ...
  • - روملو، حسن‌بیگ (1389)، احسن التواریخ، تصحیح عبدالحسین نوایی، ج2، ...
  • - سیستانی، شاه‌حسین (1389)، احیاء الملوک، به اهتمام منوچهر ستوده، ...
  • - سیوری، راجر (1387)، ایران عصر صفوی، ترجمۀ کامبیز عزیزی، ...
  • - شاه طهماسب (1390)، تذکره شاه طهماسب، تصحیح کریم فیضی، ...
  • - شیرزای، عبدی‌بیگ (1369)، تکملۀ الاخبار، تصحیح عبدالحسین نوائی، تهران: ...
  • - غفاری فرد، عباسقلی (1392)، تاریخ مفصل صفویه «شاه تهماسب ...
  • - غفاری قزوینی، احمد (1396)، تاریخ جهان‌آرا، به اهتمام عبدالکریم ...
  • - فومنی، عبدالفتاح (1390)، تاریخ گیلان: رویدادهای گیلان در سده‌های ...
  • - قدرت دیزجی، مهرداد (1367)، «اشترخانیان»، دائرۀالمعارفبزرگاسلامی، ج6، تهران: مرکز ...
  • - کاتف، فدت آفانس یویچ (2536)، سفرنامه کاتف، ترجمۀ محمدصادق ...
  • - کرون، پاتریشیا (1396)، جامعه‌های ماقبل صنعتی؛ کالبدشکافی جهان پیشامدرن، ...
  • - کیا گیلانی، سید احمد (1409ق)، سراج الانساب، تحقیق سید ...
  • - مایدا، هیروتاکه (1396)، چهار دودمان گرجی در عصر صفوی، ...
  • - مجد، مصطفی (1380)، مرعشیان در تاریخ ایران، تهران: رسانش. ...
  • - مرعشی، میرتیمور (1364)، تاریخ خاندانمرعشیمازندران، تصحیح منوچهر ستوده، تهران: ...
  • - مزاوی، میشل (1383)، پیدایش دولت صفوی، ترجمۀ یعقوب آژند، ...
  • - مستوفی بافقی، محمدمفید (1385)، جامع مفیدی، به کوشش ایرج ...
  • - مستوفی، حمدالله (1364)، تاریخ گزیده، تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران: ...
  • - منشی قزوینی، بوداق (1378)، جواهر الاخبار، تصحیح محسن بهرام‌نژاد، ...
  • - منشی قمی، احمد (1352)، گلستان هنر، به کوشش احمد ...
  • -  .............................. (1383)، خلاصۀ التواریخ، تصحیح احسان اشراقی، ج1، 2، ...
  • - میچل، کالین (1397)، سیاست‌ورزی در ایران عصر صفوی؛ قدرت، ...
  • - واله اصفهانی، محمدیوسف (1372)، ایران در روزگار صفویه، به ...
  • - هینتس، والتر (1381)، شاه اسماعیل دوم، ترجمۀ کیکاوس جهانداری، ...
  • - SZUPE, MARIA (2003), Status, Knolege, ankn Politics: Women in ...
  • List of sources with English handwriting         ...
  • Persian and Arabic Sources ...
  • -       Afšār, Īraĵ (1374 Š.), Yādigārhā-ye Yazd, Vol. 1, Tehran: ...
  • -       Afvaštaīī Naṭanzī, Mahmūd (1373 Š.), Niqāvat al-Āṯār, edited by ...
  • -       Āzād, Ḥasan (1357 Š.), Pošt-e Pardihā-ye Ḥaramsarā, Urmia: Anzalī. ...
  • -       Āqāĵarī, Sayyed Hašem (1389 Š.), Moqadamaīī bar Monāsibāt-e Dīn ...
  • -       Badlīsī, Šaraf ḵān (1377 Š.), Šarafnāma, edited by William ...
  • -       Fūmanī, ‘Abd al-Fatāḥ (1390 Š.), Tārīḵe Gīlān: Rūydādhā-ye Gīlān ...
  • -       Ḡafārī Fard, ‘Abbāsqolī (1392 Š.), Tārīḵ-e Mofaṣal-e Ṣafavīye “Šāh ...
  • -       Ḡafārī Qazvīnī, Aḥmad (1396 Š.), Tārīḵ-e Ĵahān Ārā, edited ...
  • -       Kīā Gīlānī, Sayyed Aḥmad (1409), Sirāj al-Ansāb, edited by ...
  • -       Ḥosaynī, ḵoršāh b. Qobād (1379 Š.), Tārīḵ-e Īlčī Niẓām ...
  • -       Ḥosaynī Estarābādī, Ḥasan (1366 Š.), Az Šaiḵ Ṣafī tā ...
  • -       Ĵanābadī, Mīrzā BAyg Ḥasan (1378 Š.), Roża al-Ṣafavīya, edited ...
  • -       ḵozānī, Eṣfahānī, Fażlī (1398 Š.), Afżal al-Tavārīḵ; Rūzigār va ...
  • -       Maĵd, Moṣṭafā (1380 Š.), Mar‘ašīān dar Tārīḵ-e Īrān, Tehran: ...
  • -       Mar‘ašī, Mīr Taymūr (1364 Š.), Tārīḵ-e ḵāndān-e Mar‘ašī-e Māzandarān, ...
  • -       Monšī Qomī, Aḥmad (1352 Š.), Golistān-e Honar, edited by ...
  • -       Monšī Qomī, Aḥmad (1383 Š.), ḵolāṣat al-Tavārīk, edited by ...
  • -       Mostofī, Ḥamdallāh (1364 Š.), Tārīḵ-e Gozīda, edited by ‘Abd ...
  • -       Mostofī Bāfqī, Moḥammad Mofīd (1385 Š.), Ĵāmi’ Mofīdī, edited ...
  • -       Parsādūst, Manūčihr (1391 Š.), Šāh Ṭahmāsb Avval-e Ṣafavī, Tehran: ...
  • -       Qodrat Dīzaĵī, Mihrdād (1367 Š.), “Aštarḵānīān”, Dāerat al-Ma‘ārif Bozorg-e ...
  • -       Rāzī, Amīn Aḥmad (1378 Š.), Taẕkara-ye Haft Eqlīm, edited ...
  • -       Rūmlū, Ḥasan Bayg (1389 Š.), Aḥsan al-Tavārīḵ, edited by ...
  • -       Sīstānī, Šāh Ḥosayn (1389 Š.), Eḥyā al-Molūk, edited by ...
  • -       Šāh Ṭahmāsb (1390 Š.), Taẕkara-ye Šāh Ṭahmāsb, edited by ...
  • -       Šīrāzī, ‘Abdī Bayg (1369 Š.), Takmala al-Aḵbār, edited by ...
  • -       Tatvī, Āṣif ḵān Qazvīnī (1378 Š.), Tārīḵ-e Alfī, edited ...
  • -       Ṯavāqib, Ĵahānbaḵš; Aḥmad Lo‘batfard (1396 š.), “’Avāmil-e Eqtiṣādī-e Taniš ...
  • -       Torkamān, Eskandar Bayg (1387 Š.), Tārīḵ-e Ālam Āra-ye ‘Abbāsī, ...
  • -       Vāleh Eṣfahānī, Moḥammad Yūsef (1372 Š.), Īrān dar Rūzigār-e ...
  • English, French and German Sources ...
  • -       Bosworth, Clifford Edmund (1963), The Gaznavids; Their Empire in ...
  • -       Blunt, Wilfrid (1973), The Golden Road to Samarkand, Hamish ...
  • -       Crone, Patricia (2003), Pre-Industrial Societies: Anatomy of The Pre-Modern ...
  • -       De Beauvoir, Simon (1949), Le deuxiéme sexe, Vol. 1, ...
  • -       Gabriel, Alfons (1963), Marco Polo in Persien, Verlag Typographische ...
  • -       Hinz, W. (1933), “Schah Esmaʿīl II. Ein Beitrag zur ...
  • -       Katof, Fedot Afanasyevich (1356 Š/1977), Safar-nāmeh Fedot Afanasyevich Katof, ...
  • -       Mazzaoui, Michel (1972), The Origins if the Safawids: Shiism, ...
  • -       Mitchell, Colin P. (2009), The Practice of Politics in ...
  • -       Savory, Roger (2007), Iran Under the Safavids, Cambridge University ...
  • -       Szupe, Maria (2003), Status, Knolege, ankn Politics: Women in ...
    • نمایش کامل مراجع