ورود
مقالات فارسیISIکنفرانسهاژورنالها

تاریخ صدر اسلام و عرب‌گرایی در جریان ملی‌گرای مصر از 1918 تا 1970م.

محل انتشار: مجله تاریخ اسلام و ایران، دوره: 30، شماره: 48
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 195

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:
https://civilica.com/doc/1168821

شناسه ملی سند علمی:

JR_HII-30-48_004

تاریخ نمایه سازی: 15 فروردین 1400

چکیده مقاله:

ناسیونالیسم به ‌عنوان پدیده‌ای مدرن وارد جهان اسلام شد. گرایش به ملی‌گرایی که خود یکی از عوامل تضعیف امپراتوری عثمانی بود، پس از پاره پاره شدن گسترۀ امپراتوری، به‌ویژه در شکل ملی‌گرایی عربی تشدید شد. عرب‌ها برای پررنگ کردن این موضوع به عنصر تاریخ و زبان عربی توجه کردند. آنان با مدّ نظر قرار دادن تاریخ صدر اسلام که می‌توان آن را مهم‌ترین مقطع تاریخ اسلام در نظر گرفت، زمینه را برای گرایش حداکثری عرب‌ها به پان‌عربیسم یا ناسیونالیسم عربی فراهم ساختند. ناسیونالیسم اسلام‌گرا نیز وجه دیگری از ناسیونالیسم عربی بود که البته آن نیز در تقابل با استعمار ایجاد شده بود. مفهومی مدرن از غرب وارد جهان اسلام شده بود که بایست با بافت جدید سازگاری می‌یافت. از این رو، اندیشمندان مصری تلاش کردند با بررسی میراث اسلام و تاریخ صدر اسلام، بستری را برای اندیشه‌ورزی دربارۀ ناسیونالیسم فراهم سازند. نگارندۀ این پژوهش در پی آن است که با بررسی تاریخی، نوع مواجهه جریان ملی‌گرای مصر را با تاریخ صدر اسلام نشان دهد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

عباس بصیری

دکترای تاریخ اسلام از دانشگاه تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع و مآخذ ...
  • - ابوالحسن شیرازی، حبیب‌الله، ارسلان قربانی شیخ‌نشین و رضا سیمبر ...
  • - ابوالنصر، فضیل (1378)، رویارویی غرب‌گرایی و اسلام‌گرایی، ترجمۀ حجت‌الله ...
  • - احمدی، حمید (1369)، ریشه‌های بحران در خاورمیانه، تهران: کیهان. ...
  • - .......................... (1390)، جامعه‌شناسی سیاسی جنبش‌های اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه ...
  • - اسپوزیتو، جان و جان وال (1393)، جنبش‌های اسلامی معاصر ...
  • - اسماعیل، طارق (1369)، چپ ناسیونالیستی عرب، ترجمۀ عبدالرحمن عالم، ...
  • - بخیت، عبدالحمید (1967)، ظهور الاسلام و سیادة مبادئه، قاهره: ...
  • - البشری، طارق (1998)، بین الإسلام و العروبة، قاهره: دار ...
  • - بیرک، جاک (1971)، تاریخ و المستقبل، تعریب و تعلیق ...
  • - بیگدلی، علی (زمستان 1370)، «برخورد ناسیونالیسم با اسلام در ...
  • - الجابری، محمد عابد (1996)، المشروع النهضوی العربی، بیروت: مرکز ...
  • - جدعان، فهمی (1988)، أسس التقدم عند مفکری الإسلام فی ...
  • - جعفری، زینب (1393)، «نسبت اسلام و ناسیونالیسم در آراء ...
  • - حسین، طه (نوفمبر 1937)، «الفاروق؛ شدید اللین»، الهلال: السنۀ ...
  • - الحصری، ابوخلدون ساطع (1985الف)، آراء و احادیث فی القومیة ...
  • - .............................................. (1985ب)، العروبة أولاً، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة. ...
  • - .............................................. (1985ج)، محاضرات فی نشوء الفکرة القومیة، بیروت: مرکز ...
  • - ............................................ (1987)، حول القومیة العربیة، بیروت: مرکز دراسات الوحدۀ ...
  • - حورانی، آلبرت (1393)، اندیشۀ عرب در عصر لیبرالیسم، ترجمۀ ...
  • - خالد، محمد خالد (1352)، نوری که به دنبال آن ...
  • - ................................... (1964)، مواطنون... لا رعایا، قاهره: المکتبۀ الخانجی. ...
  • - خدوری، مجید (1360)، ناسیونالیسم، سوسیالیسم و کمونیسم در جهان ...
  • - ........................... (1374)، گرایش‌های سیاسی در جهان عرب، ترجمۀ عبدالرحمن ...
  • - دکمجیان، هرایر (1383)، اسلام در انقلاب، جنبش‌های اسلامی معاصر ...
  • - سعد، حسین (1413ق/1993م)، الاصالة و التغریب فی الاتجاهات العلمانیه ...
  • - السمان، علی (1357)، رویارویی مسلک‌ها و جنبش‌های سیاسی در ...
  • - السید، رضوان (1383)، اسلام سیاسی معاصر در کشاکش هویت ...
  • - السید، رضوان و احمد برقاوی (1998)، المسألة الثقافیة فی ...
  • - سیف‌الدوله، عصمت (1986)، عن العروبة و الإسلام، بیروت: مرکز ...
  • - شرابی، هشام (1368)، روشنفکران عرب و غرب، ترجمۀ عبدالرحمن ...
  • - شولتسه، راینهارد (1389)، تاریخ جهان اسلام در قرن بیستم، ...
  • - عبدالملک، انور (1384)، اندیشه سیاسی عرب در دوره معاصر، ...
  • - عبده، محمد (1988)، الإسلام و النصرانیه مع العلم و ...
  • - العروی، عبدالله (1999)، الایدیولوجیا العربیۀ المعاصرۀ، بیروت: المرکز الثقافی ...
  • - عزام، عبدالرحمن [بی‌تا]، بَطَل الابطال أو أبرز صفات النبی ...
  • - .............................. (1969)، الرسالۀ الخالده، بیروت: دار الشروق. ...
  • - عزیزیان، مریم (1393)، «تحول و تداوم تاریخ‌نگاری در مصر ...
  • - العقاد، عباس محمود (15 ذی‌القعده 1352) «علی هامش السیره»، ...
  • - عماره، محمد (2007)، فی فقه المواجهه بین الغرب و ...
  • - ........................ (1997)، تیّارات الفکر الاسلامی، قاهره: دار الشروق. ...
  • - عنایت، حمید (1389)، سیری در اندیشه سیاسی عرب، تهران: ...
  • - ........................ (1392)، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ترجمۀ بهاء‌الدین ...
  • - ........................ (1350)، اسلام و سوسیالیسم در مصر، تهران: انتشارات ...
  • - العودات، حسین (2011)، النهضة و الحداثة بین الإرتباک و ...
  • - الفقی، مصطفی (1994)، تجدید الفکر القومی، قاهره: دار الشروق. ...
  • - فوده، عبدالرحیم (ربیع‌الاول و ربیع‌الثانی 1380)، «محمد و القومیة ...
  • - قرضاوی، یوسف (1394)، اخوان المسلمین، هفتاد سال دعوت، تربیت ...
  • - کنتول اسمیت، ویلفرد (2536)، اسلام در جهان امروز، ترجمۀ ...
  • - الکیلانی، ابراهیم زید (1995)، «جوانب من إشکالیه الفکر العربی: ...
  • - گارده، لوئی (1352)، اسلام، دین و امت، ترجمۀ رضا ...
  • - لاپیدوس، ایرا م. (1381)، تاریخ جوامع اسلامی، ترجمۀ علی ...
  • - لوین، ز. ا. (1378)، اندیشه‌ها و جنبش‌های نوین سیاسی- ...
  • - لیا، برونیار (1388)، جمعیت اخوان المسلمین مصر، ترجمۀ عبدالله ...
  • - موثقی، احمد (1370)، استراتژی وحدت در اندیشه سیاسی اسلام، ...
  • - موصللی، احمد و لوی صافی (1388)، ریشه‌های بحران روشنفکری ...
  • - نواختی مقدم، امین (زمستان 1389)، «زبان و ناسیونالیسم : ...
  • - هوشنگی، حسین و احمد پاکتچی [به کوشش] (1390) بنیادگرایی ...
  • - ویلد، ستیفان (1983)، «نجیب عازوری و کتابه «یقظة الأمة ...
  • - یاری، یاسمن (1392)، «سازگاری غربی- بومی در جریان‌های فکری ...
  • - Brett, Michael (1973), Northern Africa: Islam And Modernization, London: ...
  • - Tibi, Bassam (2009), Islam’s Predicament with Modernity, NewYork: Routledge. ...
  •    ...
  • List of sources with English handwriting         ...
  • -       Abul Ḥasan Šīrāzī, Ḥabīballāh; Arsalān Qorbānī Šayḵnešīn; Reżā Sīmbor ...
  • -       Abu al-Naṣr, Fażīl (1378 Š.), Rūyārūīī Ḡarbgarāīī va Eslāmgarāīī, ...
  • -       Aḥmadī, Ḥamīd (1390 Š.), Ĵāma’ašināsī-e Sīāsīie Ĵonbišhā-ye Eslāmī, Tehran: ...
  • -       Aḥmadī, Ḥamīd (1369 Š.), Rīšahā-ye Boḥrān dar ḵāvarmīāna, Tehran: ...
  • -       ‘Abd al-Malik, Anvar (1384 š.), Andīšaye- Sīāsī-e ‘Arab dar ...
  • -       ‘Abdo, Moḥammad (1988), Al-Eslām va al-Naṣrānīya Ma’ al-‘Elm va ...
  • -       Al-‘Arvī, ‘Abdallāh (1999), Al-Īdeoloĵīya al-‘Arabīya al-Mo’āṣir, Beirut: Al-Markaz al-Ṯiqāfi ...
  • -       ‘Azīzīān, Maryam (1393 Š.), “Taḥāvvol va Tadāvom-e Tārīḵnigārī dar ...
  • -       Baḵīt, ‘Abd al-Ḥamīd (1967), Żohūr al-Eslām va Sīādat Mobādia, ...
  • -       Al-Bošrā, Ṭāriq (1998), Bayn al-Eslām va al-‘Aruba, Cairo: Dār ...
  • -       Bigdelī, ‘Alī (1370 Š.), “Barḵord-e Nāsīonālism ba Eslām dar ...
  • -       Esmā’īl, Ṭāriq (1369 Š.), Čap-e Nāsīonālīstī-e ‘Arab, translated by ...
  • -       Al-‘Eqād, ‘Abbās Maḥmūd (1352), “’Alī Hāmiš al-Sīra”, Al-Hilāl, 42, ...
  • -       ‘Emāra, Moḥammad (2007), Fi Fiqh al-Movāĵiha Bayn al-Ḡarb va ...
  • -       ‘Emāra, Moḥammad (1997), Tīārāt al-Fikr al-Eslāmī, Cairo: Dār al-šorūq. ...
  • -       ‘Enāyat, Ḥamīd (1392 Š.), Andīša-ye Sīāsī dar Eslām va ...
  • -       ‘Enāyat, Ḥamīd (1350 Š.), Eslām va Sosīālīsm dar Miṣr, ...
  • -        ‘Enāyat, Ḥamīd (1389 Š.), Seyrī dar Andīša-ye Sīāsī-e ‘Arab, ...
  • -       ‘Ezām, ‘Abd al-Raḥmān (n. d.), Baṭala al-Abṭāl au Abraz ...
  • -       ‘Ezām, ‘Abd al-Raḥmān (1969), Al-Risāla al-ḵālida, Beirut: Dār al-Šarq. ...
  • -       Al-Faqī, , Moṣṭafā (1994), Taĵdīd al-Fikr al-Qomī, Cairo: Dār ...
  • -       Fawda, ‘Abd al-Raḥīm (1380 Š.), “Moḥammad va al-Qomīya al-‘Arabīya”, ...
  • -       Al-Ḥaṣrī, Abu ḵaldūn Sāṭi’ (1985 a), Ārā va Aḥādīṯ ...
  • -       Al-Ḥaṣrī, Abu ḵaldūn Sāṭi’ (1985 b), Al-‘Arūba Avvalan, Beirut: ...
  • -       Al-Ḥaṣrī, Abu ḵaldūn Sāṭi’ (1985 c), Moḥāżirāt fi Našv ...
  • -       Al-Ḥaṣrī, Abu ḵaldūn Sāṭi’(1987), Ḥawl al-Qomīya al-‘Arabīya, Beirut: Markaz ...
  • -       Ḥosayn, Ṭāhā (1937), “Al-Fārūq; Šadīd al-Layn”, Al-Hilāl, 664, Vol. ...
  • -       Hourani, Albert (1983) Arabic Thought in the Liberal Age, ...
  • -       Hūšangī, Ḥosayn; Aḥmad Pākatčī (editor) (1390 Š.), Bonyādgarāīī va ...
  • -       Al-Ĵābirī, Moḥammad ‘Ābid (1996), Al-Mašrū’ la-Nihżavī al-‘Arabī, Beirut: Markaz ...
  • -       Ĵad’ān, Fahmī (1988), Asas al-Taqadom end Mofakirī al-Eslām fi ...
  • -       Ĵa’farī, Zaynab (1391 Š.), “Nisbat-e Eslām va Nāsīnālīsm dar ...
  • -       Al-Kaylānī, Ebrāhīm Zaid (1995), “Ĵavānib min Eškālīya al-fikr al-‘Arabī: ...
  • -       ḵālid Moḥammad ḵālid (1352 Š.), Nūrī ka bi Donbāl-e ...
  • -       ḵālid Moḥammad ḵālid (1964), Movāṭinān La Ro’āyā, Cairo: Al-Maktaba ...
  • -       ḵadūrī, Maĵīd (1360 Š.), Nāsīonālīsm, Sosīālism va Komonīsm dar ...
  • -       ḵadūrī, Maĵīd (1374 Š.), Girāyišhā-ye Sīāsī dar Ĵahān-e ‘Arab, ...
  • -       Mawṣlilī, Aḥmad; Levī Ṣāfī (1388 Š.), Rīšahā-ye Boḥrān-e Rošanfikrī ...
  • -       Movaṯaqī, Aḥmad (1370 Š.), Esterātežī-e Vaḥdat dar Andīš-ye Sīāsī-e ...
  • -       Navāḵtī Moqadam, Amīn (1389 Š.), “Zabān va Nāsīonālīsm: Naqš-e ...
  • -       Al-‘Odāt, Ḥosayn (2011), Al-Nihżat va al-Ḥidāṯa bayn al-Artabāk va ...
  • -       Qarżāvī, Yusef (1394), Eḵvān al-Moslimīn, Haftād Sāl Da’vat, Tarbīat ...
  • -       Sa‘ad, Ḥosayn (1413/1993), Al-Eṣāla va al-Taḡrīb fi al-Etiḥāĵāt al-‘Almānīys ...
  • -       Al-Samān, ‘Alī (1357 Š.), Rūyārūīī Maslakhā va Ĵonbišhā-ye Sīāsī ...
  • -       Sayf al-Dawla, ‘Eṣmat (1986), An al-‘Aroba va al-Eslām, Beirut: ...
  • -       Al-Sayyed, Riżvān (1383 Š.), Eslām-e Sīāsī mo’āṣir dar Kišākiš-e ...
  • -       Al-Sayyed, Riżvān; Aḥmad Barqāvī (1998), Al-Mas’ala al-Ṯiqāfīya fi al-‘Ālam ...
  • -       Šarābī, Hišām (1368 Š.), Rošanfikrān-e ‘Arab va Ḡarb, translated ...
  • -       Wīld, Stefan (1983), “Naĵīd ‘Āzuri va Kitāba Yaqża al-Ommat ...
  • -       Yārī, Yāsaman (1392 Š.), “Sāzgārī-e Ḡarbī-Būmī dar Ĵaryānhā-ye Fikrī-e ...
  • English, French, Russian, German ...
  • -       Berque, Jacques (1965), The Arabs Their History and Future, ...
  • -       Brett, Michael (1973), Northern Africa: Islam And Modernization, London: ...
  • -       Cantwell Smith, Wilfred (1966), Islam in Modern History, Princeton. ...
  • -       Dekmajian, R. Hrair (1985), Islam in Revolution: Fundamentalism in ...
  • -       Esposito, John L.; John O. Voll (1996), Islam and ...
  • -       Enayat, Hamid (2011), Modern Islamic Political Thought, ACLS Humanities ...
  • -       Gardet, Louis (1967), L’Islam; Religion et Communaute, Paris: Desclee ...
  • -       Lapidus, Ira Marvin (1988), A History of Islamic Societies, ...
  • -       Levin, Zalmand Issakovich (2014), Очерки природы исламизма, In-t vostokovedeniia ...
  • -       Lia, Brynjar (1999), The Society of the Muslim Brothers ...
  • -       Schulze, Reinhard (2002), Geschichte der Islamischen Welt im 20. ...
  • -       Tibi, Bassam (2009), Islam’s Predicament with Modernity, New York: ...
    • نمایش کامل مراجع