نسخه شناسی مصاحف قرآنی 7: قرآن ابوالحسن زنگی بن محمد بن علی الجشمی یا نسخۀ ابونعیم بن حمزة البیهقی:

سخۀ قرآنی به شمارۀ Is1435 در کتابخانۀ چستربیتی (ایرلند)، به سبب یادداشتی که در انتهای آن آمده است، در میان نسخه پژوهان غربی به «قرآنِ ابونعیم بیهقی» شناخته می‌شود. کسانی که این نسخه یا تصاویر آن را بررسی کرده‌اند، گمان برده‌اند که ابونعیم بیهقی کاتب این نسخه در سال 592 هجری بوده است. اما درواقع این نسخه یکی از هفت سُبْع از قرآنی 7پاره است که سایر بخش‌های آن اکنون در کتابخانۀ آستان قدس رضوی در مشهد نگه‌داری می‌شود. تمام این اجزای هفتگانه را ابوالحسن زنگی [زنکی] بن محمد بن علی الجِشُمی در سال 561 هجری بر حرم رضوی در مشهد مقدس وقف کرده بوده است. بررسی این نسخه‌ها نشان می‌دهد که ابونعیم بن حمزة البیهقی، دانشمند کمتر شناخته شدۀ شیعی، هنگام اقامت در مشهد رضوی، در محرم سال 592 هجری، در انتهای یکی از این هفت جزء، یادداشتی کوتاه (دعای ختم قرآن به روایت امام علی علیه السلام) را نوشته، اما وی کاتب متن قرآن نبوده است. این قرآن افزون بر جایگاهش در شناخت تاریخ کتابت و تذهیب مصاحف دوران سلجوقی، اطلاعات مهمی از شیوۀ رسم کلمات قرآن و نوع قرائت رایج در خراسان قرن ششم هجری را به ما ارائه می‌دهد.

کلیدواژه ها:

کتابت قرآن در قرن ششم ، قرآن‌های سلجوقی ، ابوالحسن زنگی بن محمد بن علی الجشمی ، ابونعیم بن حمزة البیهقی ، فاطمه‌ستی بنت علی بن الحسن الجشمی