زیبایی آواز و دستگاه موسیقی اشعار عاشورایی یزد در قالب نوحه

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 429

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIAR-12-4_009

تاریخ نمایه سازی: 20 اسفند 1399

چکیده مقاله:

رویداد عاشورا در شکل‌گیری و تحول بعضی از الحان و انواع دستگاه‌ موسیقی بسیار تأثیرگذار بوده است. در این جستار با هدف کشف زیبایی موسیقی نوحه‌های شهر یزد به شیوۀ توصیفی، تحلیلی و استشهادی، ویژگی‌های آهنگی، آوازی اشعار عاشورایی در شکل نوحه و تأثیر آن در دستگاه موسیقایی بررسی می‌شود. آهنگ‌سازِ نوحه باتوجه­به قواعد علمیِ شناخته­شده، تم مرکزی و محوری را مبنا قرار می‌دهد و براساس آن، تم‌های مشابهی را می‌سازد و شعر را به اندازة لازم گسترش می‌دهد. نغمه‌های دیگر این اشعار همچون موزاییک‌های یک سالن سنگفرش­شده، در کنار تم‌ها چیده‌ می‌شوند. در هنگام خواندن و اجرای اشعار عاشورای حسینی، نوحه‌خوان با تغییر لحن، چنان تغییرات صوتی آشکاری پدید می‌آورد که با هر تغییر لحن و مایه‌ و با کمک فن تغییر گام به مرحلة دیگری می‌رود. اینجاست که لحن و زبان موسیقی به کمک اشعار نوحه و تناسب محتوا با موسیقی، به توصیف این حادثۀ غمبار می‌پردازد. حاصل آنکه در شعر و نوحۀ عاشورایی یزد، وجود چندضربی­بودن نوحه‌ها، تلفیق و پیوند شعر با اصالت و شیوایی ملودی‌های آهنگ، ارائۀ نوعی موسیقی خاص با عنوان «بیات یزد»، بهره‌گیری از پرش‌های موسیقی و همچنین ملودی دست اول از شاخصه‌های شعر نوحۀ این دیار است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

مهدی صادقی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران

محمود صادق زاده

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران

عزیزاله توکلی کافی آباد

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع ...
  • الف: کتاب‌ها ...
  •  ارسطو (1337).، فنشعر، ترجمۀ عبدالحسین زرین‌کوب، تهران: بنگاه ترجمه و ...
  •  اشمیت‌پترز، ژاکلین. (1371).، مقدمه‌ایبرموسیقیدرمانی، ترجمۀ علی زاده‌محمدی، تهران: مترجم. ...
  • 3. امین فروغی، مهدی. (1392).، شعروموسیقیدرنوحه‌هایتهران، تهران: فرهنگ اسلامی. ...
  • 4. براون، ادوارد. (1369).، تاریخادبیاتایرانازصفویهتاعصرحاضر، ترجمۀ بهرام مقدادی، تهران: مروارید. ...
  • 5. حجاریان، محسن. (1379)، موسیقی­شناسیایران، تهران: فرهنگی. ...
  • 6. خالقی، روح­ الله. (1376).، سرگذشتموسیقیایران، تهران: صفی‌علیشاه. ...
  • 7. خانلری، پرویز. (1361)، وزنشعرفارسی، تهران: طوس. ...
  • 8. داونز، ادوارد. (1346). ،موسیقیسنفونیک، ترجمۀ علی­ اصغر بهرام‌بیگی. تهران: ...
  • 9. دهلوی، حسین. (1379).، پیوندشعروموسیقیآوازی، تهران: ماهور. ...
  • 10. راهگانی، روح‌انگیز. (1377). ،تاریخموسیقیایران، ویرایش حسن شکاری، چاپ اول، ...
  • 11. رجبی، بهمن. (1354).، تنبک (نگرشیبهریتماززوایایمختلف)، تهران: ارژنگ. ...
  • 12. رودکی، ابوعبدالله جعفربن محمد . (1385).، دیوانرودکی، چاپ چهارم، ...
  • 13. زاهدی، تورج. (1388).، موسیقیعاشورا، تهران: سوره مهر. ...
  • 14. شاهرخی، محمود،  و کاشانی، مشفق. (1372).، آیینۀایثار، قم: اسوه. ...
  • 15. شمیسا، سیروس. (1381).، آشناییباعروضوقافیه، چاپ 16، تهران: فردوس. ...
  • 16. صدیقی، سیدرضا. (1379).، دیواناشعارونوحه‌هایشاکریزدی، یزد: گوناگون. ...
  • 17. طوسی، نصرالدین. (1369).، معیارالاشعار.، ترجمۀ جلیل تجلیل، تهران: جامی. ...
  • 18. فارابی، محمدبن محمد. (1375).، موسیقی‌الکبیر، ترجمۀ آذرتاش‌آذرنوش، تهران: پژوهشگاه ...
  • 19. کریستن‌سن، آرتور. (1366).، شعروموسیقیدرایران، ترجمۀ حسین خدیوجم و عباس ...
  • 20. گل‌محمدی، حسن. (1366).، عاشوراوشعرفارسی، تهران: اطلس. ...
  • 21. مجاهدی، محمدعلی. (1379). ،شُکوه شعر عاشورا در زبان فارسی، ...
  • 22. محجوب، محمدجعفر. (1350).، سبکخراسانیدرشعرفارسی، تهران: قطره. ...
  • 23. ملکیان، شیما. (1386).، نیدرادبیاتصوفیانه، چاپ دوم، تهران: تیرگان. ...
  • 24. نصیری‌فر، حبیب‌الله. (1380).، نقششعروغزلدرموسیقیآوازیایران، تهران: نگاه. ...
  • 25. وحیدیان کامیار، تقی. (1370)، بررسیمنشأوزنشعرفارسی، چاپ اول، مشهد: آستان ...
  • 26. الهام‌بخش، سید محمود و حوزۀ هنری . (1384).، باغارغوان،عاشورادرشعرامروزیزد، ...
  • 27. هروی، نجیب مایل. (1372)، سماع‌نامه‌هایفارسی، تهران: نی. ...
  • ب: پایان‌نامه‌ها ...
  • 28. بیکی، عباس. (1395).، «بررسیوتحلیلشعرآیینیشاعرانمیبد»، پایان­نامة (کارشناسی ارشد)، گروه زبان ...
  • 29. میرجلیلی، حمید. (1392).، «جلوه‌های ادبی اشعار عاشورایی هشت شاعر ...
  • 30. میرزایی، سعید. (1397).، «شرحوتحلیلاشعارمعلمخوری،» (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد)، گروه زبان ...
  • ج: مقالات ...
  • 31. رضایی، منصوره و دماوندی، مجتبی. (1394).، «بررسی ساختار و ...
  • 32. زمانی‌نعمت‌سرا، مظاهر و زمان‌احمدی، محمدرضا. (1396).، «نقد زیبایی‌شناسی شعر ...
  • 33. صفری‌شاهی، مهتاب و ملجاء، فاطمه‌السادات. (1392).، «نغمه‌های گمشده در ...
  • 34. فیاض‌منش، پرند. (1384).، «نگاهی دیگر به موسیقی شعر و ...
  • 35. نجفی، مهدی، طغیانی، اسحاق و خراسانی، محبوبه. (1399).، «هماهنگی ...
  • 36. نجفی، مهدی، طغیانی، اسحاق و خراسانی، محبوبه. (1398).، «تحلیل ...
  • نمایش کامل مراجع