نقش عملکردی عناصر کمیاب در کنترل و بهبود بیماری های گلوکومتابولیک

در این مطالعه به نقش برجسته عناصر کمیاب از جمله کروم، روی، سلنیم، لیتیم و وانادایوم در بهبود بیماری های گلوکومتابویک بویژه پتانسیل درمانی آنها در اختلالات تحمل انسولین و دیابت پرداخته میگردد. اهمیت کروم با اختلالات ناشی از کمبود آن در حالات بالینی با عدم تحمل گلوکز، هایپرگلیسمی ناشتا و اختلال در متابولیسم لیپیدها به روشنی موردتوجه قرارگرفته است. روی به عنوان یک ماده ریز مغذی اصلی که نقش مهمی در عملکرد صدها آنزیم، متابولیسم انسولین و همچنین بهعنوان یک آنتی اکسیدان مفید عمل میکند. از سوی دیگر شایان ذکر است، که گرچه مصرف مداوم و معمول روی نمیتواند مضر باشد اما محدوده ی امن و ناامن آن باریک است. سلنیم در ساختمان سلنوپروتئین ها بصورت سلنوسیستئین وجود دارد. در حدود یک قرن است که وانادیم با خواص ضد دیابتیک شناختهشده است. لیتیم نیز از جمله عناصر کمیاب است، که عمدتا در اختلالات عصبی و برای درمان اختلالات خلقی و دو قطبی استفاده میشود. به دلیل خواص توکسیک آن در غلظتهای بالا مدیریت بالینی آن بسیار سخت و دشوار میباشد. گروه های مختلف سنی، بویژه کودکان، نوجوانان و زنان باردار بیشتر در معرض نوسانات کمبود عناصر ضروری در بدن قرار میگیرند. لذا اکثر مطالعات انجام شده بر روی این گروه صورت گرفته و قابل ذکر است که در کشورهای در حال توسعه این امر اهمیت بیشتری دارد.تحقیقات متعددی در سالهای اخیر به مکانیسم اثر این فلزات در مراحل اصلی کنترل تنظیمی انسولین صورت گرفته که همچنان مورد بحث میباشد. یکی دیگر از نگرانی ها محدوده نسبتا باریک بین دوز های ایمن و غیرایمن برای درمانهای دارویی انسانی است. همچنین عناصر کمیاب ممکن است در دوره های قبل و بعد از تولد اهمیت ویژه ای داشته، زیرا کمبود آنها در دوران بارداری دارای عوارض منفی بر روی بسیاری از پارامترهای متابولیکی دارد. از سوی دیگر میتوان به کمبود عنصر روی و وانادیم در یافته های بالینی بدست آمده بر روی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

عناصر کمیاب ، گلوکومتابولیک ، دیابت نوع 2