شاخص‌شناسی معماری همساز با اقلیم در منطقه گرگان در راستای الگوی معماری پایدار

هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص‌های معماری بومی شهر گرگان مبتنی بر خصوصیات اقلیمی و پایداری است. این تحقیق از نوع کاربردی می‌باشد که به صورت توصیفی - تحلیلی و با بررسی نمونه‌های متعدد صورت گرفته است. جمع‌آوری داده‌ها به شکل اسنادی، میدانی، کتابخانه‌ای و مشاهده می‌باشد. نتایج نشان داد که چهار مولفه اصلی نفوذپذیری، همبستگی، تفاوت و یگانگی و نیز هشت مولفه فرعی را می‌توان برای بافت معماری و شهرسازی بومی شهر گرگان تعیین نمود. همچنین؛ شاخص‌های معماری بومی گرگان نیز در پنج دسته خلاصه می‌شوند که عبارتند از:‌ دسترسی، فضاها و حریم‌ها؛ تنظیم دما و مصرف بهینه انرژی؛ تهویه هوا؛ حفاظت در برابر رطوبت و بارندگی؛ مواد و مصالح. بیشترین مولفه بکار گرفته شده در نمونه‌های مورد مطالعه، خودبسندگی (90 درصد) و کمترین میزان مربوط به مولفه درونگرایی (18 درصد) بوده است. در مجموع، می‌توان نتیجه گرفت که با وجود فرهنگ غنی وارزشمند تاریخی و اصولی در زمینه ی معماری و شهرسازی در منطقه ، شرایط امروزی بیانگر ضعف، ناکارامدی و فقدان هویت است. عدم وجود یک الگوی مناسب ومنطبق با رویکردهای شهرسازی ایرانی- اسلامی از مهمترین مسائل امروزین شهر گرگان است.

کلیدواژه ها:

معماری بومی ، اقلیم ، الگوی هویتی ، گرگان