بازشناسی جایگاه ساختمان‏های بلند در نسبت با پایداری اجتماعی

انجام بررسی‌‌های علمی و پژوهشی در زمینه‌های مختلف مرتبط با مسئله‌ی برنامه‌ریزی، طراحی و احداث ساختمان‌های بلند باتوجه به تبعاتی که ممکن است رشد بی‌رویه و بی‌مطالعه‌ی این مجموعه‌ها در فضاهای شهری به دنبال داشته باشد امری ضروری و منطقی به نظر می‌رسد. اگر تأملی در تاریخچه و سیر تحول و تکامل این ساختمان‌ها از دوران باستان تا عصر حاضر داشته باشیم، ارتباط میان این عناصر شاخص و زمینه‌های استقرارشان در محیط‌های شهری با موضوعاتی که مورد توجه جامعه‌شناسان قرار می‌گیرد و از جمله پایداری اجتماعی رخ‌نمایی خواهند کرد. مقاله‌ی حاضر با هدف بازشناسی نقش و جایگاه ساختمان‌های بلند در برپایی، تأمین و تقویت پایداری اجتماعی ضمن بازتعریف این مفهوم و معرفی هفت معیار در این زمینه و مرور مختصری بر تاریخچه و تعاریف مختلفی که ساختمان‌های بلند در قالب آن‌ها معرفی و دسته‌بندی می‌گردند به تبیین جایگاه این ساختمان‌ها در نسبت با مفهوم پایداری اجتماعی پرداخته و ضمن مقایسه‌ی آثار حضور بناهای بلند در محیط پیرامون و نیز معرفی رویکردهای مورد توجه آن‌ها در تقویت مفاهیم پایداری اجتماعی به تبیین نقش و جایگاه آن‌ها در ارتقا کیفیت و هویت‌دهی به فضاهای شهری از یکسو و تولید و توسعه‌ی حس رضایتمندی در بهره‌وران و ساکنان آن‌ها از دیگر سو مبادرت و نتیجه را در دو مقیاس دسته‌بندی نموده است. بر اساس یافته‌های این پژوهش در مقیاس کلان این بناها با ایفای نقش نشانه‌ای به ارتقای کیفیت فضاهای شهری و هویت‌بخشی به آن‌ها و خواناتر شدن و آدرس‌پذیر شدن محدوده‌ی پیرامون خود یاری رسانده و در نهایت بر بسیاری از ویژگی‌های هویت شهری تأثیرگذار خواهند بود. در مقیاس میانی و خرد این بناها می‌توانند با تکیه بر معیارها و دستاوردهای رویکردهایی همچون انعطاف‌پذیری، الهام از طبیعت و افزایش تعاملات اجتماعی به ایجاد مشارکت حداکثری بین خود و پیرامونشان و تأثیرگذاری مثبت در راستای تولید و توسعه‌ی حس رضایتمندی در بهره‌برداران بپردازند.

کلیدواژه ها:

ساختمان‌ بلند ، پایداری اجتماعی ، جایگاه ، فضاهای شهری ، تعاملات اجتماعی