بررسی اثرات اجرای عملیات توسعه جنگل (هلالی آبگیر) بر بهبود وضعیت پوشش گیاهی (مطالعه موردی: طرح جنگلداری چندمنظوره پیگدار شهرستان بیرجند)

اجرای عملیات جنگل کاری و توسعه جنگل با استفاده از بذر و نهال جزو سیاست های سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور بوده که هر ساله با توجه به میزان اعتبار طرح های عمومی و عمرانی در جهت حمایت و صیانت از جنگل های زاگرس، جنوب و مناطق مرکزی ایران اجرا می شود. این عملیات با استفاده از گونه های بومی مناطق و در عرصه های پیش بینی شده طرح های جنگلداری چند منظوره انجام می گیرد تحقیق حاضر نشان می دهد که اجرای عملیات احیایی ذخیره نزولات آسمانی توام با بذرپاشی یا نهالکاری به روش هلالی آبگیر تاثیر قابل ملاحظه ای بر افزایش، تقویت و بهبود پوشش گیاهی و تولید علوفه دارد به گونه ای که پس از گذشت 5 سال از زمان اجرای این پروژه میزان پوشش گیاهی حدود بیش از 2 برابر افزایش یافته و از طرفی افزایش میزان تولیدعلوفه قابل برداشت طی سنوات نرمال و فاقد خشکسالی، حدود 40 کیلوگرم و در سنوات خشکسالی 25 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار می باشد. مقایسه وضعیت سبزشدگی و مقایسه میزان موفقیت استقرار نهال های کاشته و بذرکاری انجام شده در منطقه پیگدار براساس نتایج و تجزیه و تحلیل آماری و مقایسه میانگین نشان می دهد که درصد موفقیت عملیات نهال کاری و بذرکاری در این عرصه تفاوت معنادار نداشته و با توجه به هزینه های بسیار پایین عملیات بذرکاری، استفاده از این روش در طرح های جنگلداری چندمنظوره در حوزه شهرستان بیرجند مثمر ثمر خواهد بود.و در این مقاله سعی برآنست تا ضمن پروژه احداث هلالی آبگیر توام با بذرپاشی بعنوان گامی موثر در راستای توسعه جنگل و بهبود و اصلاح مراتع و استفاده بهینه از هرزآب در سطح مراتع استان، به اثرات قابل ملاحظه آن در جهت بهبود وضعیت و تقویت پوشش گیاهی در سطح مراتع، افزایش کیفی و کمی تولید علوفه و در نتیجه افزایش توان و ظرفیت عرصه ها اشاره شود.

کلیدواژه ها:

نهال کاری و بذرکاری ، منابع طبیعی ، پیگدار ، بیرجند