فرایندهای واجی تقویت در گونه‌های کردی ایلامی

نوشتار پیش رو با هدف شناسایی فرایندهای­ واجی «تقویت» موجود در پنج گونۀ زبانی کردی ایلامی شامل ارکوازی، خزلی­، شیروانی، ملکشاهی و فیلی براساس چارچوب نظریۀ واج­شناسی زایشی انجام شده است. در فرایند تقویت، تغییرات آوایی در محور ناسوده به سایشی و سپس به انسدادی رخ می­دهد. داده‌های پژوهش از راه مصاحبه با صد گویشور بومی بی­سواد و باسواد زن و مرد در سنین بین 30 تا 85 سال گردآوری شده­اند؛ افزون بر این، نگارندگان نیز گویشور گونۀ کردی فیلی و آشنا به سایر گونه­ها هستند. داده­های به‌دست‌آمده برمبنای الفبای بین­المللی «­آی­پی­ای» آوانگاری شده‌‌اند. روش پژوهش حاضر توصیفی - ­تحلیلی است. برخی از مهم­ترین دستاوردهای پژوهش عبارت­اند از: 1- در گونه­های کردی ایلامی فرایند درج واحد آوایی نسبت به سایر فرایندهای واجی تقویت، دارای بسامد بیشتری است. 2- در واژه­های عاریتی که به خوشة همخوانی پایانی ختم می­شوند و عضو دوم خوشه یکی از همخوان­های /l/ یا /r/ است، آن هجا شکسته می­شود و پیش از همخوان­های یادشده واکۀ /ə/ درج می­شود تا اصل رسایی رعایت شود. 3- در گونه­های کردی ایلامی همخوان سایش چاکنایی /h/ در ابتدای هجا به همخوان جلودهانی و تیغه­ای [s] تبدیل می­شود.

کلیدواژه ها:

تقویت ، واج­‌شناسی زایشی ، گونه­‌های کردی ایلامی ، فرایندهای واجی ، درج