بررسی صوت‌شناختی واکه‌های ساده و واکه‌های مرکّب در گویش کردی زنگنه‌ای

گویش کردی زنگنه‌­ای به شاخة جنوبی زبان­‌های کردی تعلّق دارد. ازآنجاکه واکه‌­ها در گویش­‌ها و لهجه‌­های مختلف کیفیت‌های متفاوتی را نشان می‌­دهند (آگدن، 2009) از این رو مطالعة پیش رو صوت­شناختی واکه­های ساده و مرکّب را در گویش زنگنه‌­ای بررسی کرده است. در این مطالعه هفت واکة ساده (/y/، /u/، /ɑ/، /a/، /ə/، /I/ و /i/) و شش واکة مرکّب (/ya/، /Iu/، /oe/، /ei/، /au/ و /ɑi/) در بافت همخوان – واکه - همخوان (CVC) براساس تلفّظ ده گویشور (پنج زن و پنج مرد) بررسی و دو سازة نخست آن­ها اندازه‌‌گیری شدند. براساس ارزش سازه­‌های به­‌دست‌­آمده، فضای واکه­‌ای واکه­‌ها ترسیم شد و موقعیت آن­ها در این گویش نشان داده شد؛ همچنین به­منظور بررسی دقیق­تر واکه­های مرکّب نرخ تغییرات (ROC) این واکه‌­ها در ارزش­‌های سازة اول و دوم محاسبه شدند. نتایج به­‌دست‌­آمده از محاسبة ROC نشان می­‌دهد که از میان واکه‌­های مرکّب گویش زنگنه‌­ای، /ei/،/au/  و /ɑi/ برای هر دو گروه زن و مرد جزو واکه‌­های بسته‌شونده است. در پژوهش حاضر نشان داده شد که /Iu/ در گویشوران زن بسته‌شونده و در گویشوران مرد بازشونده است. /ya/ و /oe/ در هر دو گروه زن و مرد جزو واکه­‌های بازشونده محسوب می­‌شوند.  

کلیدواژه ها:

آواشناسی صوت‌شناختی ، کردی زنگنه‌ای ، واکة ساده ، واکة مرکّب ، نرخ تغییرات