گروه فعلی شکافته در فارسی: تمایز هستۀ جهت و فعل کوچک

در بیش از دو دهۀ گذشته، این فرضیه که گروه فعلی متشکّل از دو فرافکن گروه فعلی کوچک یا گروه جهت و گروه فعل واژگانی است، فرضیۀ پذیرفته‌شده‌ای در میان زبان‌شناسان چامسکیایی محسوب می‌شود؛ امّا پژوهش­های اخیر دربارۀ ساختار گروه فعلی، براساس فرضیۀ گروه فعل کوچک شکافته، هستۀ جهت را متفاوت از هستۀ فعل کوچک و گروه فعلی را متشکّل از سه فرافکن می­دانند که عبارت­اند از: گروه فعلی کوچک، گروه جهت و گروه فعل واژگانی. در این تحلیل، فعل کوچک، فعل‌ساز است و نوع رویداد را نشان می‌دهد. جهت، موضوع بیرونی را معرّفی می‌کند و هستۀ گروه فعل واژگانی، ریشه‌ای بی‌مقوله است. تعامل تکواژ سببی و فعل سبک در ساخت­های سببی مرکّب و حضور موضوع بیرونی در ساخت‌های دارای فعل سبک، نمونۀ مواردی هستند که طرح دولایه‌ای گروه فعلی را در زبان فارسی به چالش می‌کشند. پژوهش حاضر با ارائۀ شواهدی از ساخت‌های سببی در زبان فارسی نشان می‌دهد که گروه فعلی، سه‌لایه‌ای بوده و هستۀ جهت و فعل کوچک به­طور مستقل و متفاوت از یکدیگر در گروه فعلی ایفای نقش می­کنند.  

کلیدواژه ها:

گروه فعل کوچک شکافته ، فعل کوچک ، جهت ، موضوع بیرونی ، ساخت سببی