مطالعه زکات در نظام مالیاتی و تأثیر آن بر مصرف، کاهش فقر و نابرابری

اهمیت و جایگاه زکات به عنوان یکی از مهمترین واجبات دینی بر کسی پوشیده نیست. زکات از نظر دینی، فقط یک نوع مراسم مذهبی نیست؛ بلکه نقش مهمی را از نظر اجتماعی و اقتصادی برای ضمانت در اجرای عدالت و رفاه اقتصاد عمومی بازی می کند. در این مقاله سعی شده علاوه بر بررسی نقش زکات بر مصرف، تاثیر آن بر توزیع درآمد و بهبود رفاه دهک های پایین درآمدی بصورت مروری بر پژوهش های گذشته سنجیده شود. طبق یافته های بدست آمده به نظر می رسد که محدود بودن زکات در موارد نه گانه از عوامل اصلی در کاهش اثر زکات بر نابرابری درآمد بوده است که در این صورت برای جبران آن بایستی درآمدهای حاصل از خمس را به درآمدهای زکات اضافه کرد و یا اینکه در محدود بودن زکات در موارد نه گانه بازنگری صورت گیرد. همچنین زکات سرانه با نرخ ۰.۰۰۶ درصد اثر منفی برنابرابری درآمد طی دوره مورد بررسی داشته است. اما اثر توزیع زکات بسیار گسترده تر است چرا که در صورتی که فقرا و نیازمندان کمک های زیادی را به اشکال مختلف سرمایه گذاری دریافت کنند وضعیت بهتری نسبت به زمانی که این کمک ها را به صورت مخارج مصرفی کنند. بنابراین، علاوه بر کمک برای تأمین نیازهای مصرفی و...، روش مؤثرتر کمک این است که کمک ها اثرات بلندمدتی را فراهم کنند تا دریافت کننده زکات بتواند درآمدهای منظمی را کسب کند و بتواند زکات هم بپردازد. در همین راستا دولت سازمانی برای محاسبه و دریافت زکات از مشمولین و توزیع آن بین افراد کم درآمد طبق نظر مراجع تقلید تشکیل داده و با مطالعه بیشتر و تحقیقات در زمینه پویا کردن منابع مالی زکات و فراتر بردن نه مورد مذکور، باعث امحاء فقر و ایجاد توازن اقتصادی شود. به علاوه پیشنهاد می شود به منظور بهبود وضعیت اقتصادی کشور، بانک اطلاعاتی به منظور انجام مطالعات در زمینه اقتصاد اسلامی ایجاد شود.

کلیدواژه ها:

زکات ، نظام مالیاتی ، مصرف ، کاهش فقر و نابرابری