ارائه الگوریتم توسعه شاخص آسیب پذیری آبخوان در مناطق خشک و نیمه خشک

آب های زیرزمینی از مهم ترین منابع تامین آب هستند و در برخی از مناطق خشک و نیمه خشک به عنوان تنها منبع محسوب می شوند. امروزه به دلیل توسعه جوامع شهری بدون توجه به مساله توسعه پایدار، این منابع با ارزش با خطرات جدی زیست محیطی مواجه شده اند. به منظور دستیابی به یک روش مناسب و موثر برای حفاظت منابع آب زیرزمینی از آلودگی هایی که در آینده آن را تهدید می کند، مدل های ارزیابی آسیب پذیری سفره های آب زیرزمینی در دهه اخیر با پیشرفت سامانه های اطلاعات جغرافیائی، گسترش فراوانی داشته است. نقشه آسیب پذیری معیار مناسبی برای تعیین مناطق حفاظت آب زیرزمینی در سطح منطقه ای است. دشت رفسنجان به عنوان مطالعه موردی این تحقیق انتخاب گردید. با توجه به ویژگی خاص منطقه از نظر کشاورزی و وجود انبوه باغات پسته در این منطقه و در نتیجه استفاده از کودهای شیمیایی مانند نیترات، لذا مطالعه اصولی روی این منابع از حساسیت بالایی برخوردار می باشد. زیرا منابع مورد استفاده برای آبیاری و استفاده فراوان از کودهای شیمیایی سبب آلودگی آب زیرزمینی شده است که شدت آلودگی، بستگی به منطقه مورد مطالعه، فاکتورهای هیدرولوژیکی و میزان فعالیت های کشاورزی دارد. بدین منظور در این تحقیق، نقشه آسیب پذیری آبخوان در مقابل آلودگی با استفاده از شاخصDRASTICتهیه شده است. در مدلDRASTIC از هفت پارامتر هیدرولوژیکی موثر بر آلودگی آب های زیرزمینی استفاده می شود. این پارامترها به صورت خطی با هم ترکیب شده و اندیس نهایی را که نشاندهنده میزان آسیب پذیری است، در اختیار قرار می دهد. در منطقه مورد مطالعه برای تهیه لایه های مربوط به این پارامترها از سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS به دلیل قابلیت های فراوان در ورود، پردازش و خروج اطلاعات استفاده گردید. سپس نقشه آسیب پذیری با یک پارامتر آلودگی نظیر نیترات مقایسه گردید. گرچه سعی شده تا این روش ها را بتوان بدون هیچ تغییری در همه جا استفاده نمود، ولی در آبخوانهای مختلف به دلیل شرایط خاص، نیاز بهبازنگری دارد. هدف این تحقیق استفاده از روش آمار ناپارامتری جهت بهینه سازی مدلDRASTICو کاهش مشکلات وزن دهی و رتبه بندی ها و در مرحله بعد حذف و اضافه نمودن پارامترهای موثر در منطقه مورد مطالعه است.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری ، آب زیرزمینی DRASTICاصلاح شده ، دشت رفسنجان ، نیترات