بررسی تناسب شاخص‌های ارگونومی تجهیزات بیمارستانی با ابعاد آنتروپومتریک پرستاران زن

سابقه و هدف: فقدان داده‌های آنتروپومتری در طراحی ایستگاه‌های کاری و تجهیزات می‌تواند منجر به آسیب‌های مرتبط با کار شود؛ از این رو ایجاد بانک اطلاعات آنتروپومتریک ضروری می‌باشد. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف بررسی تناسب شاخص‌های ارگونومی تجهیزات بیمارستانی با ابعاد آنتروپومتریک پرستاران زن در یکی از بیمارستان‌های آموزشی و درمانی شهر سبزوار انجام شد. مواد و روش‌‌ها: در پژوهش توصیفی- مقطعی حاضر 96 نفر از پرستاران زن به روش نمونه‎گیری در دسترس انتخاب شدند و در فاز ابتدایی، پرسشنامه دموگرافیک و فرم Body Map را تکمیل نمودند. در ادامه علاوه بر قد و وزن، اندازه‌گیری 14 بعد از ابعاد آنتروپومتریک پرستاران زن توسط متخصص ارگونومی و به وسیله کولیس آنتروپومتری انجام شد. همچنین جهت مقایسه ابعاد آنتروپومتریک پرستاران زن با ابعاد تجهیزات موجود در بیمارستان، ابعاد 10 وسیله پرکاربرد در بیمارستان اندازه‌گیری گردید. در ادامه، داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS و آزمون آماری کای اسکوئر، Fisher، T، Mann-Whitney و آمار توصیفی در سطح معناداری 0/05 مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از شیوع بالای دردهای اسکلتی- عضلانی در بین پرستاران زن به‌ویژه در نواحی گردن، کمر، پشت، شانه و زانو به‌ترتیب با 73/7، 70/62، 69/38، 14/55و 32/48 درصد بودند. همچنین بررسی ابعاد آنترومتریک شرکت‌کنندگان در پژوهش و اندازه‎گیری ابعاد تجهیزات موجود در بیمارستان نشان داد که در بسیاری از ابعاد از جمله حد دسترسی، ارتفاع شانه ایستاده و ارتفاع آرنج ایستاده با تجهیزاتی از قبیل پایه سرم، ترالی، ایستگاه پرستاری قفسه دارویی و تخت بستری تناسبی وجود ندارد. نتیجه‌گیری: متأسفانه با وجود تفاوت‌های موجود در ابعاد بدنی پرستاران زن، وسایل و تجهیزات مورد استفاده تناسبی با ابعاد آنتروپومتریک بدن شرکت‌کنندگان در پژوهش نداشتند. توجه به این مسأله جهت کاهش بروز اختلالات اسکلتی- عضلانی امری ضروری می‌باشد.  

کلیدواژه ها:

Ergonomics ، Anthropometry ، Female nurses ، Hospital equipment ، ارگونومی ، آنتروپومتری ، پرستاران زن ، تجهیزات بیمارستانی