مطالعه تطبیقی منظر چندعملکردی باغ های تاریخی بیرجند (نمونه موردی: باغ رحیم‌آباد، بهلگرد، امیرآباد)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 409

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FARKH-15-2_001

تاریخ نمایه سازی: 9 اسفند 1399

چکیده مقاله:

باغ ایرانی در طول تاریخ طولانی خود از هخامنشیان تا پهلوی، علاوه بر تنوع در هندسه فضایی و طراحی هوشمندانه، بستری برای رفع نیازهای ساکنین و سازندگان باغ بوده و عملکردهای متنوعی داشته­است؛ لذا باغ علاوه بر تأمین فضای تفرّج، پاسخی برای خودکفایی، ملاحظات اقتصادی، کشاورزی و فضایی سازگار با اقلیم مناطق مختلف بوده، به نحوی که علاوه بر عملکرد اصلی، عملکردهای ثانویه و کارکردهای چندجانبه منظر، مورد توجه سازندگان و صاحبان باغ بوده ­است. بیرجند به دلیل موقعیت راهبردی در مرزهای شرقی ایران و اهمیت حکمرانان محلی در دوره قاجار و پهلوی، بستر شکل­گیری و تحول باغ­های مهمی بوده ­است. هدف این پژوهش یافتن چگونگی ادغام عملکر­های مختلف در نظام طراحی باغ­های تاریخی بیرجند و مطالعه تطبیقی منظر چندعملکردی در باغ­های مورد مطالعه است. روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی و جمع­آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه­ای و مصاحبه به همراه مطالعات میدانی در سه باغ تاریخی بیرجند (رحیم­آباد، امیرآباد و بهلگرد) است. نتایج نشان می­دهد باغسازان سنتی در طراحی باغ‌های بیرجند به چگونگی ادغام عملکردهای مختلف در نظام طراحی، با هدف طراحی و ساخت فضایی چندمنظوره اندیشیده­اند. منظر چندعملکردی در باغ­های مورد مطالعه از الگوی منظر چندعملکردی وزن­دار پیروی می­کنند؛ لذا در منظر چندعملکردی وزن­دار، زمین، قادر به ارائه و تأمین بیش از یک عملکرد و در عین حال برآورده­کردن چندین نیاز مختلف اما متجانس می­باشد. طراحی منظر چندعملکردی باغ­های تاریخی باعث تلفیق باغ­های زینتی و کشاورزی مثمر شده­است. در ضمن عملکرد اصلی باغ­های رحیم­آباد، بهلگرد و امیرآباد به ترتیب: پذیرایی، تولیدی و سیال است. همچنین باید گفت که از میان سه الگوی اصلی منظر چندعملکردی (موزاییکی، وزن­دار و بنیادین) باغ­های مورد مطالعه دارای الگوی منظر چندعملکردی وزن­دار (تلفیق چند عملکرد متجانس در یک فضای واحد) است.

نویسندگان

محمدرضا خلیل نژاد

استادیار گروه صنایع دستی دانشگاه بیرجند

سامان فرزین

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه بیرجند

سعیده مرادزاده میرزایی

دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه بیرجند

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع ...
  • آرشیو میراث فرهنگی خراسان جنوبی، آرشیو نقشه‌ها. ...
  • اسدالهی، زهرا؛ و دیگران (1397). "ارزیابی موجودی منابع اطلاعاتی در ...
  • اعتضادی، لادن؛ بینا، محمدجواد (1396). "شناسایی انواع محوطه­های باز و ...
  • ترنیان، فرج­الله؛ اسدالهی، زهرا (1397). "تخریب مراتع، حیات وحش به­عنوان ...
  • تقوایی، سیدحسن؛ علی­دوست، شایسته؛ مبرقعی‌دینان، نغمه (1396). "چارچوب بهسازی منظر ...
  • حقیقت­بین، مهدی؛ انصاری، مجتبی (1393). "نمادپردازی در باغ ایرانی در ...
  • خزاعی‌­مسک، سمیه؛ پایدارفرد، آرزو (1391). "تزیینات گچ­بری و آیینه­کاری عمارت ...
  • خلیل­نژاد، سیدمحمدرضا؛ توبیاس، کای (1395). "بسترهای شکل­گیری و ویژگی­های منظر ...
  • بررسی ابعاد تمایز رابطه ناظر با منظر مثمر و منظر زینتی در باغ های ایرانی [مقاله ژورنالی]
  • رنجبر، احسان؛ مهربانی­گلزار، محمدرضا؛ فاطمی، مهدی (1384). "درآمدی بر شناخت ...
  • رضایی، جمال (1381). بیرجندنامه، به کوشش محمود رفیعی. تهران: نشر ...
  • سامه، رضا؛ زرکش، ندا؛ ضرابی، محمدمهدی (1398). "سایت موزه کشاورزی، ...
  • شاهچراغی، آزاده (1392). پارادایم­های پردیس؛ درآمدی بر بازشناسی و بازآفرینی ...
  • فاطمی، مهدی (1398). "باغ بهلگرد؛ نمونه اولیه و الگوی باغ­های ...
  • فرزین، سامان؛ و دیگران (1399). "ویژگی­های منظر چندعملکردی در باغ ...
  • فلامکی، محمدمنصور (1386). نوسازی و بهسازی شهری. تهران: سمت. ...
  • کاظمیان، معصومه (1394). "تحلیل معناگرایانه مقرنس در معماری اسلامی (نمونه ...
  • گودرزی‌سروش، محمدمهدی؛ مختاباد امرئی، مصطفی (1392). "نمادگرایی باغ ایرانی در ...
  • مسعودی، ذبیح­الله (1391). "بررسی و مطالعه باغ­های تاریخی بیرجند در ...
  • مسعودی، ذبیح­الله؛ موسوی حاجی، سیدرسول؛ صارمی‌نائینی، داوود (1395). باغ­های تاریخی ...
  • مهربانی­گلزار، محمدرضا؛ فاطمی، مهدی (1395). "ساختار کوشک در باغ­های خراسان؛ ...
  • وفایی­فرد، مهدی (1384). درجستجوی هویت شهری بیرجند. تهران: وزارت مسکن ...
  • نظری، سهیل؛ و دیگران (1395). "گونه­شناسی و تحلیل هندسی و ...
  • ناصح، محمدامین (1395). دولت یاد: تاریخ محلی بیرجند در آغاز ...
  • مصاحبه با محمدعلی جنتی­فر، بیرجند (10/11/1398) ...
  • مصاحبه با منصور سلیمانی، بیرجند (10/11/1398). ...
  • Barkmann, J.; et al. (2004). MultiLand- multifunctional landscapes: towards an ...
  • Brenken, H.; Rode, M.; Von Haaren, C. (2005). Konflikte und ...
  • Brandt, J.; Vejre, H. (2004). Multifunctional landscapes - motives, concepts ...
  • Dubbeling, M. (2011). “Integrating urban agriculture in the urban landscape”. ...
  • Gharipour, M. (2011). “Transferring and Transforming the Boundaries of Pleasure: ...
  • Ruggles, D. F. (2008). Islamic gardens and landscapes. Pennsylvania: University ...
  • La Rosa, D.; et al. (2014). “Agriculture and the city: ...
  • Schägner, J. P.; et al. (2013). “Mapping ecosystem services’ values: ...
  • نمایش کامل مراجع