بررسی ضرورت ها و راهبردهای کلیدی در راستای توسعه نوسازی بافت های فرسوده شهر تهران

یکی از مهم ترین معضلات شهرها بافت های ناکارآمد و فرسوده شهری است. مشکلات عدیده ای که فرسودگیبافت در ابعاد مختلف برای مدیریت شهری و مسوولان پیش آورده، ابتدا از نظر فرسودگی کالبدی و نارساییابتدایی ترین زیرساخت های شهری ناشی می شود. در پی آن، جابجایی جمعیت و جایگزین شدن جمعیتمهاجر و ناهمگن، و به طور کلی جایگزین شدن اقشار نازل اجتماعی در این محله ها که گسترش ناهنجاری هایمختلفی از قبیل ناهنجاری های اجتماعی، مشکلات فرهنگی و گاه مشکلات سیاسی، از پیامدهای عمده ایهستند که همگی در فرسودگی و ناکارآمدی بافت های فرسوده شهری ریشه دارند. بی توجهی چندین ساله بهاین محله ها (مثلاً عدم اتخاذ سیاست هایی که به سرمایه گذاری برای نوسازی و رونق این بافت ها بیانجامد، باعنایت به امکان های بالقوه بسیار وسیع این محله ها از جمله ی کاستی های مدیریت شهری بوده) به بروزمشکلات بسیاری انجامیده است. دامنه فرسودگی برخی از این محله ها به گونه ای است که با وقوع یک زلزلهمتوسط، وقوع فاجعه دور از انتظار نیست. بافت های فرسوده نوعی بیماری در ساختار مناطق شهری محسوبمی شوند و عوامل زیادی در آنها دخیل اند که از آن میان می توان به عدم پیروی از یک برنامه منسجم، عواملکالبدی، عملکردی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره اشاره کرد. تاثیر مخرب هر یک ازعوامل فوق سبب کاهش ارزش های کمی و کیفی محیط زیست در محدوده هایی از شهر می گردد و با نزولارزش های سکونتی -عملکردی در این قبیل محدوده ها، امر بهسازی و نوسازی متوقف می گردد و فرسودگی وناکارآمدی بر آنها مستولی می گردد. بدین ترتیب بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری بازتابی از تاثیر عواملمخرب می باشند که برای برخی از ساکنان غیر قابل سکونت و باعث گریز آنان از این مناطق می گردد. بافتهای فرسوده اگر چه به خودی خود به عنوان یک معضل شهری مطرح می شوند، اما در حقیقت پتانسیل بالقوهای می باشند که می توان با شناسایی، برنامه ریزی و اجرای دقیق به یک فرصت خوب تبدیل شود.در این تحقیقدر صدد هستیم به بررسی ضرورت ها و راهبردهای کلیدی در راستای توسعه نوسازی بافت های فرسوده شهرتهران بپردازیم.

کلیدواژه ها:

بافت فرسوده ، ساخت و ساز ، نوسازی ، سازمان نوسازی ، شهر تهران ، توسعه پایدار شهری ، عدالت اجتماعی ، الگوسازی