اثرات میان مدت مدیرِیت چرا در برخی از خصوصیات خاک در مراتع حوزه آبخیز سد لار

مراتع به عنوان منابع عظیم طبیعی در جهت تامین نیازهای انسـان و بـه عنوان یکی از عوامل اصلی در توسعه پایدار محسوب می شوند . متاسـفانه به علت بهره برداری نادرست از مراتع کشور از طریق تبدیل بـه اراضـی کشاورزی، چرای بی رویـه و خـارج از فصـل، بوتـه کنـی و غیـره ، رونـد تخریب آنها رو به افزایش بوده است . خاک و پوشش گیـاهی دو عنصـر مهم در تعیین پتانسیل تولید و بهره برداری از مراتع محسوب می شـوند و عدم تعادل بین ظرفیـت مرتـع و تعـداد دام باعـث تغییـرات زیـادی در پوشــش گیــاهی و خصوصــیات مختلــف خــاک مــیشــود(2) از ســوی دیگرگسترش و بهره برداری صحیح از مراتع علاوه بر نقـش مسـتقیم در تولید علوفه بیشتر ، در جهت حفظ خاک نیز نقش بـه سـزائی دار د . تولیـد علوفه مناسب در مراتع وبه تبع آن تولید فرآوردههای دامی بستگی به حاصلخیزی خاک و وجود عناصر معدنی مورد نیاز گیاه در آن دارد . تولیـد علوفه در مراتع سبب تخلیه بخش قابل جذب عناصر اصلی مو رد نیاز گیاه از خاک مرتع می شود که در صورت عدم جایگزینی و اعمال مدیریت نـا مطلوب در کنترل مواد غذایی خاک تداوم تولید میسر نخواهد بود (1) بـه همین سبب بهرهبرداری صحیح از مراتع نیاز به کسب اطلاعات کـافی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، مقدار عناصر غذایی و تاثیر آنها در پوشش گیاهی مرتع و همچنین روند چرخه عناصر غذایی در مجموعه خاک، پوشش گیاهی و دام دارد . با توجـه بـه اینکـه خصوصـیات خـاک علاوه بر نحوه مدیریت تابع زمان و تغییرات فصـلی اسـت، لـذا ضـرورت انجام یک بررسی دقیق در مورد اثرات چرای دام در خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مراتع و ارتباط آنها با پوشـش گیـاهی در سـطح وسـیع وجود دارد . همچنین لازم است در مورد باز گردان عناصر غذای مهم مثل ازت، فسفر و پتاسیم به خاک تحت شرایط چـرای مختلـف و در شـرایط اقلیمی متفاوت مطالعات بیشتری انجام شود . با تحقیـق در چنـد منطقـه کشور اجرا گرد ید که نتایج مربوط به مطالعات دو سـاله خـاک در منطقـه لار در این مقاله گزارش گردیده است .