بررسی سناریوهای آینده سامانه فرماندهی و کنترل ملی در مواجهه با فناوری‌های نوین سایبری

فرماندهی و کنترل به معنی برنامه‌ریزی، هدایت، هماهنگی و کنترل عملیات، مبتنی بر اجرای موثر سناریوی عملیاتی، یکی از مهم‌ترین بخش‌های حوزه دفاعی بوده که با توجه به ظهور فناوری­های نوین نیازمند آینده­پژوهی و تحول ساختاری است. آینده‌ پژوهی در حوزه فرماندهی و کنترل، مبتنی بر واکاوی منابع، الگوها و عوامل تغییر یا ثبات، تجسم انواع آینده و برنامه‌ریزی برای نیل به آینده مطلوب می‌باشد. یکی از ابزار­های آینده­پژوهی، برنامه‌ریزی سناریو بوده که ابزاری موثر برای بهبود تصمیم‌گیری و حرکت به سمت آینده‌های ممکن، محتمل و مطلوب است. پژوهش حاضر با هدف ارایه تصویری از آینده سامانه فرماندهی و کنترل در مواجهه با فناوری‌های نوین در افق 1404، به روش برنامه‌ریزی سناریو و با استفاده از الگوی شوارتز انجام شده است. برای جمع­آوری داده‌ها از روش مطالعه‌ کتابخانه‌ای و انجام مصاحبه نیمه ‌ساختار یافته استفاده گردید و پس از شناسایی روندها، پیشران­ها و عوامل دارای عدم قطعیت، دو عامل «پذیرش فناوری‌های نوین» و «همکاری حوزه‌های عملیاتی» از طریق پنل خبرگی به عنوان عدم قطعیت­های اصلی انتخاب و چهار سناریوی اصلی آینده سامانه فرماندهی و کنترل در قالب سناریوهای "تکامل"، "تمرکز"، "پیشرفت فیزیکی" و "سکون" طراحی شد. روندهای جهانی حاکم بر حوزه­های فناوری، مدیریت و نظامی، موید این نکته است که سناریو "تکامل"، ایده‌آل‌ترین حالت برای مرکز فرماندهی و کنترل ملی می‌باشد. بر اساس این سناریو در افق ۱۴۰۴ سامانه فرماندهی و کنترل سامانه‌ای کارآ و پویا مبتنی بر فناوری‌های نوین و مشارکت حداکثری کلیه حوزه‌های عملیاتی نیروهای مسلح در مسیر نظارت و مدیریت صحنه نبرد کشور است. تصویرهای چهارگانه تشریح شده می‌تواند در جهت تدوین چشم‌انداز و برنامه‌ریزی راهبردی این سامانه مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Imaging ، Foresight ، Command and Control System ، Scenario Planning ، Schwartz Model. ، تصویر سازی ، آینده‌ پژوهی ، سامانه فرماندهی و کنترل ، برنامه‌ریزی سناریو ، الگوی شوارتز.