ارزیابی اثر پراکنش مکانی علف‌های هرز بر عملکرد دانه عدس (.Lens culinaris L) در شرایط دیم

علف­های هرز یکی از مهم­ترین عوامل کاهش عملکرد در گیاهان خانواده بقولات هستند، بنابراین آگاهی از برهمکنش علف‌های هرز و گیاه زراعی و نیز شناخت الگوی نوسانات مکانی آن‌ها در مزرعه برای کاهش خسارت آنها بر گیاهان زراعی حائز اهمیت است. به منظور ارزیابی اثر علف­های هرز بر عملکرد دانه عدس و بررسی الگوی توزیع مکانی آن‌ها، آزمایشی طی سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی اجرا شد. نمونه­برداری سیستماتیک از صفات و شاخص‌های علف­­های هرز شامل تراکم، درصد تاج پوشش، ارتفاع و وزن خشک بوته و گیاه عدس شامل درصد تاج پوشش و عملکرد دانه در دو مرحله قبل از گلدهی و در زمان رسیدگی فیزیولوژیکی عدس انجام شد. روابط بین علف­های هرز و عملکرد دانه عدس با استفاده از روابط رگرسیونی و نقشه‌های مربوط به صفات علف‌های هرز و عدس نیز با استفاده از روش درون‌یابی کریجینگ استخراج شدند. نتایج نشان داد که با افزایش تراکم و درصد تاج پوشش علف‌های هرز از صفر تا 10 (بوته در  متر مربع و یا درصد) عمکرد عدس به ترتیب 2/6 و 7/6 گرم در متر مربع کاهش یافت. افزایش وزن خشک علف علف‌های هرز از صفر تا 10 گرم در متر مربع  منجر به کاهش عملکرد عدس به مقدار 4/2 گرم در متر مربع شد. نقشه­های توزیع مکانی نیز نشان‌دهنده تغییرات مکانی عملکرد دانه عدس تحت تأثیر علف­های هرز بود. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از نقشه­های مکانی صفات و شاخص‌های علف‌های هرز و عدس در کنار روش‌های مرسوم، روش تکمیلی دقیق و مناسبی جهت درک و تفسیر بهتر روابط بین آن‌ها است.

کلیدواژه ها:

Competition of weeds ، Geostatistics ، Legumes ، Lentil and Yield loss. ، بقولات ، رقابت علف‌های هرز ، زمین‌آمار ، کاهش عملکرد و عدس