ارزشیابی اثرات اجرای طرح ویژه بهسازی بر توسعه‌ مسکن روستایی(مطالعه موردی: دهستان ابریشم)

طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی بر‌اساس اهداف کلان برنامه چهارم توسعه کشور تدوین و هدف گذاری شده است. این طرح، متأخرترین و‌‌ از مهمترین طرح‌های عمرانی کشور می‌باشد. طرحی که با هدف تأمین مسکن مناسب، مقاوم روستایی، حفظ هویت معماری بومی، ارتقای بهداشت محیط، بهینه‌سازی مصرف انرژی و ... شکل گرفت. در قالب این طرح مقرر گردیده است که‌ نیمی از واحدهای مسکونی روستایی کشور (دو میلیون واحد)، توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نوسازی گردد. پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی اثرات اجرای طرح مقاوم‌سازی مسکن روستایی در دهستان ابریشم تهیه شده است. روش پژوهش، توصیفی– تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش حاضر دهستان ابریشم است که طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی در آن اجرا‌ شده است.  در این دهستان، حدود 318 نفر از مردم روستاهای مورد مطالعه از 3138 خانوار موفق به دریافت وام شدند. برای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شد. برای انتخاب نمونه از روش‌های نمونه‌گیری طبقه‌ای و تصادفی استفاده شده است. بر‌اساس این روش، 94 خانوار به‌عنوان جامعه نمونه تعیین شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی و ابزار پرسشنامه استفاده گردیده است. برای تحلیل داده‌ها، از روش‌های آماری استنباطی نظیر آزمون فریدمن، آنوا و کولموگروف اسمیرنوف استفاده شده است. بر‌اساس یافته‌های تحقیق این نتیجه حاصل شد که تحولات کمی و کیفی بوجود آمده در واحدهای مسکونی جدید در انطباق با نیاز غالب روستاییان (خانوارهای نمونه) بوده است. طرح در عین برخورداری از اثرات مثبت در کمیت و کیفیت مسکن روستایی، از جنبه نوع نگرش و مدیریت اجرا نیازمند بازنگری‌ و اصلاح است. نوآوری مقاله حاضر‌،‌ در بخش نتیجه آن است، زیرا نتیجه حاصل شده متفاوت با نتایج سایر پژوهش‌های انجام گرفته در این زمینه است. در سایر پژوهش‌ها، طرح مقاوم سازی مسکن ، زمینه تحول مسکن روستایی را به سمت مسکن شهری سوق داده‌ و پیوستگی ساختاری– کارکردی در مسکن را متزلزل ساخته است. ولی‌ تحقیق حاضر به نتیجه‌ای متفاوت در محدوده مورد مطالعه رسیده است.  

کلیدواژه ها:

housing ، special improvement plan for housing ، housing development ، rural areas ، Abrisham rural district. ، مسکن ، طرح ویژه بهسازی مسکن ، توسعه مسکن ، نواحی روستایی ، دهستان ابریشم.