تحلیل ساختاری – کارکردی طرح‌های هادی روستایی در ارتقای کیفیت سرزندگی روستائیان

در سال­های اخیر طرح‌های هادی روستایی در کشور به‌منظور بهبود کیفیت سرزندگی در مناطق روستایی اجرا می‌شود، بنابراین ارتقا و بهبود سطح کیفیت سرزندگی روستاییان به‌عنوان هدف اصلی اجرای برنامه­های توسعه روستایی و از مهم‌ترین آن‌ها یعنی طرح‌های هادی به‌عنوان موردی‌ترین طرح­های توسعه محلی است. در این راستا نیاز بود که پس از گذشت چند سال از اجرای طرح‌های هادی، ارزشیابی لازم انجام شود، تا از یک‌سو پیامدهای اجرای طرح بر تغییرات سطح کیفیت سرزندگی روستاییان مشخص گردد و از سویی دیگر با شناسایی نقاط قوت و ضعف، اطلاعات لازم برای مدیریت بهتر طرح‌های یادشده جهت ارتقای مطلوب سطح کیفیت سرزندگی روستاییان حاصل آید. هدف این تحقیق تحلیل ساختاری- کارکردی طرح­های هادی روستایی در ارتقای کیفیت سرزندگی روستائیان در دهستان پنج هزاره بخش مرکزی شهرستان بهشهر است. در تحقیق حاضر با روش  توصیفی- تحلیلی و برداشت‌های اسنادی و میدانی اطلاعات لازم گردآوری گردیده‌است. جامعه آماری شامل 9 روستا در دهستان پنج هزاره است، که چندین سال از اجرای طرح در آن‌ها می­گذرد و با استفاده از فرمول کوکران و با خطای 07/0 تعداد 186 نفر به‌عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی (کای اسکوئر،­t  تک نمونه­ای، همبستگی و تحلیل واریانس) و مدل وایکور استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که کارکرد اجرای طرح‌های هادی روستایی، زمینه تغییراتی را در ابعاد مختلف کیفیت سرزندگی شامل ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی، زیرساختی و کالبدی فراهم کرده‌است، که تغییر و تحولات در شاخص­های فرهنگی و کالبدی نسبت به دیگر شاخص بیش‌تر بوده است. همچنین یافته­های مدل وایکور نشان می­دهد که روستای پاسند با میزان (0) به‌دلیل نزدیکی به مرکزیت دهستان و دسترسی به خدمات دارای بالاترین رتبه و روستای چالکده با میزان (983/0) به‌دلیل فاصله زیاد نسبت به مرکز دهستان و انزوای جغرافیایی، دارای پایین­ترین رتبه از لحاظ میزان کیفیت سرزندگی در بین روستاهای محدوده موردمطالعه بوده‌است.      

کلیدواژه ها:

rural areas ، guide plan ، quality of life ، five millennium district of central part of Behshahr County ، مناطق روستایی ، طرح هادی ، کیفیت سرزندگی ، دهستان پنج هزاره بخش مرکزی شهرستان بهشهر.