تبیین سنخیت رویکرد پدیده شناسی جهت شناخت معماری‌ بومی (نمونه موردی: مسکن بومی منطقۀ منوجان استان کرمان)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره: 39، شماره: 171
  • کد COI اختصاصی: JR_JHRE-39-171_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 518
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مژگان پیرایش شیرازی نژاد

Department of Architecture, Faculty of Arts and Architecture, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

منصوره طاهباز

Construction Department, School of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

عباس مسعودی

Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran

مهناز محمودی زرندی

Department of Architecture, Faculty of Engineering, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده

تاکنون معماری ‌بومی عمدتاً با نگرش­های اقلیمی و فرهنگی تبیین ‌شده‌است؛ پژوهشگران در مطالعات و بررسی­هایشان، اغلب با روش‌های معمولِ آماری و ترسیم جدول و نمودار و سپس با یافتن معیارهایی برای مقبول بودن روش، تحلیلی از مقبولیت آن­ها به‌دست می­دهند؛ اما این رویکردها و روش­ها به‌دنبال پاسخ به «چرایی» بوده و در گسست «عین» و «ذهن» رقم می­خورند. درحالی‌که معماری بومی در هماهنگی با «تجربه زیستۀ» بومیان شکل می­گیرد، بنابراین در این تحقیق، این جنبه­های مغفول از معماری ‌بومی مدنظر بوده و بر آن شد تا با تکیه‌بر روشی متناسب در شناخت کامل و جامعِ موضوع که در آن گسست عین و ذهن وجود نداشته باشد و«چگونگی» در آن ممکن شود به پدیده­شناسی رجوع کند. مطالعات پدیده­شناختی ریشه در فلسفه داشته و بر مفاهیمی چون «تجربه زیسته» و «ادراک» انسان از هستی اشاره دارند. درواقع ماهیت فلسفی پدیده­شناسی آن را واجد پیچیدگی­هایی کرده که گشودن آن‌ها افق­های جدیدی را باز می­کند. افق­هایی که در تقابل با محدودیت استانداردگرایی افراطی، «در- جهان- بودنِ» انضمامی و انفرادی انسان را مطرح می­کنند. انسانی که فراتر از ابعاد و اندازه­های فیزیکی و متافیزیکیِ تعیین‌شده، فضای زیستی­اش را می­شناسد و می­سازد. این مقاله به بازخوانی منابع و تفسیر محتوای پدیده­شناسی، با تکیه‌بر آرای شولتز- معمار و نظریه­پرداز معاصر- که نظریات پدیده­شناسی او معطوف به فلسفۀ هستی­شناسانۀ «هایدگر» است، برای پاسخ به اینکه چگونه پدیده­شناسی برای خوانش معماری بومی متناسب می­باشد، با روش پژوهشِ تحلیلی- توصیفی پرداخته است. ازآنجاکه پدیده­شناسی در پی بررسی و توصیف ساختارهای آگاهی آن‌چنان‌که از منظر اول‌شخص تجربه می­شود، است؛ درنتیجه معماری ‌بومی‌ منوجان با این روش با توجه به جنبه­های گوناگون مواجهۀ انسان با زیست- جهانش به‌گونه‌ای فردی- کیفی و فراتر از پاسخ به کارکردهای آشکار و ظاهری، مورد تأمل و تفسیر قرار می­گیرد. نتایج، بیانگر ارتباط ویژۀ میان شاعرانگی، محیط طبیعی، پدیدۀ مکان با معماری بومی و خصوصاً در نمونۀ موردی موردبررسی یعنی معماری ‌بومی‌ منوجان است که درنهایت سعی شد نشان داده شود تحقق سکونت و حس مکان معطوف به تجربۀ زیستۀ ساکنان و با تحلیل و رویکردی وجودی به دید می­آیند.  

کلیدواژه ها

Vernacular Architecture, Phenomenological Approach, Lived experience, Being-in-the-world, Life-world., معماری بومی, رویکرد پدیده­ شناسی, تجربه­ زیسته, در جهان بودن, زیست جهان.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.