آینده‌پژوهی آثار احداث موج‌شکن‌های مردمی بر جوامع پس‌کرانه (مطالعه موردی: شهرستان بندر لنگه)

به‌کارگیری رویکردهای آینده‌نگاری به منظور بررسی آثار احداث موج‌شکن‌های مردمی سواحل جنوبی کشور بر جوامع پس‌کرانه، لزوم توجه به مقولۀ برنامه‌ریزی سناریو را امری ضروری جلوه می‌دهد. سناریونگاری روشی بسیار مؤثر و مفید برای برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت در شرایط با عدم‌قطعیت است. هدف از این پژوهش، بررسی سناریوهای ممکن به منظور ارتقاء سطح اثرگذاری موج‌شکن‌های مردمی سواحل جنوبی کشور بر جنبه‌های اقتصادی- اجتماعی زندگی جوامع پس‌کرانه آنها است. نوع تحقیق بر مبنای هدف کاربردی، از نظر ماهیت و روش توصیفی _تحلیلی، از لحاظ جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها ترکیبی از کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد. به منظور تدوین سناریوها، پرسشنامه‌ای بین نخبگان اجرایی توزیع گردیده است. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزارMIC-MAC تجزیه و تحلیل شده است. براساس نتایج ماتریس اثرات متقابل در نرم‌افزار MIC-MAC، موقعیت و ویژگی‌های جغرافیایی، بیشترین اثرگذاری و وضعیت پویایی موج‌شکن‌ها، بیشترین تأثیرپذیری را دارد. براساس میزان عدم‌قطعیت، عوامل «کاربری موج‌شکن‌ها»، «نحوه مدیریت موج‌شکن»، «تعامل میان نهادهای ذی‌ربط و بهره‌وران» و« توزیع عادلانه امکانات» به عنوان مهم‌ترین نیروهای پیش‌ران، بر چگونگی بروز آثار احداث موج‌شکن‌ها در آینده نقش‌آفرینی می‌کنند. از تلفیق این محورها چهار سناریو آثار طلایی، آثار نقره‌ای، آثار برنزی و آثار خاکستری تشکیل شد. در سناریو اول که آثار طلایی نامیده می‌شود، عملکرد کارآمد نهادهای مربوطه و ایجاد توازن‌ میان مولفه‌های اجتماعی- اقتصادی، باعث رشد و نمو آینده‌ای روشن در جوامع پس‌کرانه موج‌شکن‌ها خواهد شد؛ بهترین آثار احداث موج‌شکن‌ها در سناریوی حیات طلایی ترسیم شده‌است.

کلیدواژه ها:

آینده‌نگاری ، سناریو‌نگاری ، ماتریس اثرات متقابل ، MIC-MAC ، موج‌شکن‌های مردمی