بررسی اثرات فعالیت های انسانی بر روند منابع آب دشت ارومیه

با توجه به اهمیت دریاچه ارومیه، هدف از این تحقیق، ارزیابی فعالیت های انسانی بر روند تغییرات آب‌های سطحی و زیرزمینی در دشت ارومیه می‌باشد. بدین منظور، بر اساس آمار مربوط به نه ایستگاه هیدرومتری (بین سال‌های1390-1357)، اطلاعات 74 پیزومتر و تصاویر ماهواره‌ای، تغییرات دبی ورودی و خروجی، تخلیه آبخوان و تغییرات کاربری اراضی در دشت ارومیه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمون مورد استفاده برای تحلیل روند، آزمون ناپارامتری من‌کندال با در نظر گرفتن اثر خودهمبستگی بود. بر اساس نتایج، روند دبی ورودی از سمت زیرحوضه‌های نازلوچای، روضه‌چای و باراندوزچای به دشت ارومیه کاهشی بوده و روند منفی دبی خروجی از زیرحوضه‌های روضه‌چای، شهرچای و باراندوزچای در سطح اطمینان 95 درصد معنی‌دار بود. مقایسه نتایج میانگین دو دوره قبل و بعد از سال 1374 (سال شروع خشک شدن دریاچه) نشان داد که در همه ایستگاه‌ها جز قاسملو، اختلاف معنی‌دار بین میانگین دبی در طی این دو دوره وجود دارد. مقدار آماره (18/2-Z=) نشان‌دهنده روند کاهشی معنی‌دار در سطح اطمینان 95 درصد برای حجم تجمعی تخلیه مخزن آبخوان بود. نتایج مطالعه مذکور نشان داد که جریان تخلیه‌شده به دریاچه ارومیه در تمامی فصول دارای روند کاهشی طی بازه زمانی موردمطالعه بوده و باید اقدامات جدی برای مدیریت منابع آب در منطقه صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

آزمون من‌کندال ، تخلیه آبخوان ، خودهمبستگی ، دریاچه ارومیه ، کاربری اراضی